ΑΠΝOΙΑ - Κοκκυτική - στη STARNBERG
Δ. Ζουμπουλάκης
Η σχέση μου με τον κοκκύτη υπήρξε στενή ήδη από τα φοιτητικά μου χρόνια.
O κοκκύτης, πριν από την «καθολική» εφαρμογή του αντικοκκυτικού εμβολιασμού,
ήταν «υποχρεωτικό» νόσημα των παιδιών. Τότε έμμεσα, αλλά έντονα, ζούσα συχνά και την «κοκκυτική αύρα»: παιδιά με κατακόκκινα μάτια, υγρό βλέμμα και οιδηματώδες πρόσωπο (κοκκυτικό προσωπείο) να διακόπτουν αιφνιδιαστικά το παιχνίδι τους και να επιζητούν απεγνωσμένα προστασία από τους δικούς τους, μητέρα ή γιαγιά ή και από μένα, τότε που ο φοιτητής ήταν ακόμη κοντά στον άρρωστο. Ένοιωθαν έντρομα να επέρχεται ο παροξυσμός του κοκκυτικού βήχα σαν ηλεκτρική «εκκένωση» και έτρεχαν πανικόβλητα να σωθούν.
Τα δικά μας φοιτητικά χρόνια ήταν δύσκολα: με φτώχια, πολλές ανέχειες, δανεικές σημειώσεις, σπάνια τα βιβλία. Έννοιες όπως στάση εργασίας, αποχή, κατάληψη ήταν άγνωστες και μάλλον επικίνδυνες. Είμαστε όμως σχετικά λίγοι. Υπήρχε κάποια προοπτική. Ζούσαμε με την ελπίδα ότι θα έλθει κάποτε η στιγμή που θα μπορέσουμε, παρ' όλες τις δυσκολίες, να προσφέρουμε και να ζήσουμε με αξιοπρέπεια.
Σήμερα τα νέα παιδιά, πολύ πιο ωραίοι άνθρωποι, υγιείς, καθαροί, με περισσότερες γνώσεις και ευκολότερη πρόσβαση στα επιστημονικά δρώμενα, είναι υποχρεωμένα να ζουν μια «μίζερη» φοιτητική ζωή. Με αμφίβολη μελλοντική εξέλιξη και λιγοστή εκτίμηση από το περιβάλλον. Oι περισσότεροι φοιτητές αναγκάζονται να παραμένουν αδιάφοροι και περιπατητικοί. O γνήσιος όμως φοιτητής, εκείνος που επιθυμεί παρ' όλα τα εμπόδια να αγωνισθεί και να προσφέρει, νιώθει παραγκωνισμένος και περιφρονημένος. Όχι μόνο από τους ασθενείς, αλλά και από εμάς τους κίνσορες: τους εύκολους τιμητές των πάντων.
Μία από τις πιο βασικές αιτίες, κατά τη γνώμη μου, για την κατάσταση αυτή είναι ο φοιτητικός «υπερπληθυσμός». Είναι γνωστό ότι η αξία κάθε προϊόντος που προσφέρεται εύκολα και σε μεγάλες ποσότητες υφίσταται υποχρεωτικά μείωση.
Λέγεται ότι δεν πρέπει να μεμψιμοιρούμε. Να παραμένουμε αισιόδοξοι. Όμως, μήπως η άκριτη αισιοδοξία είναι απλά φυγή ανάγκης από την ενοχλητική πραγματικότητα; Όταν προτρέπω τους φοιτητές να εξετάσουν κλινικά κάποιον άρρωστο τους εφιστώ, παράλληλα, αστειευόμενος και την προσοχή: αν προσπαθήσουν όλοι να ψηλαφίσουν το σπλήνα σε παιδί με υπερσπληνισμό, για παράδειγμα, υπάρχει ο κίνδυνος από τους τόσους χειρισμούς να υποστεί ο άρρωστος ρήξη σπληνός. Δεν αποτολμώ να τους αναθέσω άλλες, αναγκαίες για την εκπαίδευσή τους, ιατρικές πράξεις, όπως οσφυονωτιαία παρακέντηση, φλεβοκέντηση ή έστω και απλή ενδομυϊκή ένεση, τουλάχιστον σε παιδιά μικρής ηλικίας.
Έχουμε γίνει πολλοί. Η αξία και η εκτίμησή μας από το περιβάλλον, ακόμη και από εμάς τους ιατρούς, μειώνεται συνεχώς. Δεν είμαι σε θέση να σκεφθώ πως μπορεί η σημερινή κατάσταση - πέραν από τα ανιαρά και απωθητικά ευχολόγια - ν' αλλάξει.
Αλλά ας ξαναγυρίσουμε στον κοκκύτη. O κοκκύτης είναι παλαιό και παγκόσμιο νόσημα. Η πρώτη λεπτομερής περιγραφή των συμπτωμάτων του γίνεται από τον de Baillon το 1578. Αυτός πρωτοαναφέρει τα τρία στάδια της νόσου και με εκπληκτική παρατηρητικότητα περιγράφει το «σπασμωδικό» βήχα με τον εισπνευστικό συριγμό. Η απομόνωση του αιτίου - του αιμόφιλου - γίνεται πολύ αργότερα το 1906 από τους Bordet και Gengou.
Από τον κοκκύτη, εξ' άλλου, νοσούν και οι «πλέον στενοί συγγενείς» προς τον άνθρωπο, οι χιμπατζήδες, όπως απέδειξαν πειραματικά οι Stripley, Holt και άλλοι, γύρω στο 1910. Η μετάδοση του αιμόφιλου γίνεται με τα σταγονίδια ή με τις εκκρίσεις των ασθενών από τη ρινοστοματική κοιλότητα.
Σήμερα η συχνότερη πηγή μόλυνσης δεν είναι τα άλλα παιδιά όπως στο παρελθόν, καθώς τα περισσότερα έχουν εμβολιασθεί, αλλά οι ενήλικοι: γονείς, φίλοι, γιαγιάδες και παππούδες. Τα μεγαλύτερης ηλικίας άτομα, ακόμη και εάν έχουν εμβολιασθεί ή νοσήσει, με την πάροδο των ετών χάνουν την ανοσία τους. Δεν είναι σπάνιο, λοιπόν, το φαινόμενο να βήχουν σε μια οικογένεια, παράλληλα ή διαδοχικά, όλα τα μέλη της. Από τον υπέργηρο παππού ή γιαγιά μέχρι το τελευταίο νεογνό ή βρέφος.
Το πιο εντυπωσιακό σύμπτωμα της νόσου που φέρνει σε πραγματική απόγνωση το περιβάλλον, ιδιαίτερα όταν πρόκειται για νεογνά και βρέφη, είναι η άπνοια μαζί με την κυάνωση. Η άπνοια είναι αποτέλεσμα του σπασμού της γλωττίδας και των βρόγχων. Μετά δε τον εισπνευστικό συριγμό, συνοδεία συχνά και εμέτων, η όλη διαδικασία επανέρχεται στην προτέρα κατάσταση. Όμως, η εικόνα που παρουσιάζει ο ασθενής, έστω και για μερικά δευτερόλεπτα, είναι Ιαπελπιστική. Μόλις η μητέρα δει ότι το παιδί της έχει «μείνει και είναι μελανιασμένο», χάνει την ψυχραιμία της. Το αρπάζει πανικόβλητη στα χέρια και το τρέχει στον αέρα, στο παράθυρο ή το φυσά στο πρόσωπο. Άλλοτε το χτυπά με δύναμη στην πλάτη ή και το γυρίζει ανάποδα. Μεταχειρίζεται κάθε αυτοσχέδιο, πρωτόγνωρο, συχνά αναποτελεσματικό ή και επικίνδυνο μέσο, για να το συνεφέρει.
Μετά την πολυετή ενασχόλησή μου με τα λοιμώδη νοσήματα θα μπορούσα να αναφερθώ σε ορισμένες «σταθερές» γύρω από τον κοκκύτη:
1) Νεογνό ή μικρό βρέφος που νοσεί από κοκκύτη - κάτι ανάλογο συμβαίνει και με τη νεογνική μηνιγγίτιδα - και ιάται, το κατά πόσο έχει ιαθεί πλήρως αναγνωρίζεται στο σχολείο.
2) Νεογνό ή μικρό βρέφος που νοσεί από κοκκύτη και ιάται, είναι δυνατόν σε κάθε νέα νόσηση, κυρίως ίωση που συνοδεύεται από βήχα, ο βήχας αυτός να παίρνει τη σπασμωδική μορφή του κοκκυτικού σταδίου. Χρονική διάρκεια μέχρι και 6 μήνες.
3) Σε κάθε νεογνική άπνοια, συχνά χωρίς κανένα άλλο σύμπτωμα, η σκέψη του γιατρού πρέπει να «πηγαίνει» και στον κοκκύτη.
4) Όποιος έχει ζήσει την «κοκκυτική εγκεφαλοπάθεια», η τυχόν αντίδραση από το κοκκυτικό εμβόλιο θεωρείται θωπευτικό ράπισμα. Τα σημερινά αντικοκκυτικά εμβόλια σπάνια προκαλούν αντιδράσεις.
5) O βήχας του κοκκύτη στους ενήλικες είναι άτυπος, χρόνιος και δεν έχει τη χαρακτηριστική χροιά που παρατηρείται στα βρέφη και στα νήπια. Όμως, είναι εξαιρετικά μεταδοτικός και αποτελεί τη σημερινή σχεδόν κατεξοχήν πηγή μόλυνσης.
Συμπερασματικά θα ήθελα να αναφέρω: ο κοκκύτης, παρ' όλη την εφαρμογή του εμβολιασμού, όχι μόνο δεν έχει εξαφανισθεί, αλλά δείχνει επικίνδυνα σημεία επανεμφάνισής του, ως εκ τούτου συστήνεται εκτός της επαγρύπνησης και του επανεμβολιασμού, ενδεχομένως και η αναθεώρηση της γενικής στρατηγικής του εμβολιασμού.
Τέλος, στη διαφορική διάγνωση πρέπει να περιλαμβάνεται: 1) o παρακοκκύτης, 2) oι αδενοϊοί, 3) ο συγκυτιακός ιός, 4) η φυματίωση (κυρίως στα μικρά παιδιά), 5) η λεμφαδενίτιδα της πύλης των πνευμόνων, 6) η ινοκυστική νόσος, 7) κάθε είδους βρογχοπνευμονία (και μυκοπλασματική), 8) η εισρόφηση ξένου σώματος, 9) τα χλαμύδια, κ.ά.
Από την εποχή των σπουδών και την πολυετή παραμονή μου στη Γερμανία έχω αποκτήσει πολλούς, στενούς φιλικούς δεσμούς. Όμως, έκτοτε, με την πάροδο τόσων ετών μερικοί έχουν εγκαταλείψει «το μάταιο τούτο κόσμο» σ' άλλους δε το γήρας έχει γίνει ενοχλητικά εμφανές. O χρόνος ως γνωστόν δεν κάνει διακρίσεις.
Έχουν παραμείνει τελικά λιγοστοί με τους οποίους διατηρώ φιλική επαφή. Τους επισκέπτομαι, όχι πια τόσο συχνά όπως στο παρελθόν, για τους ίδιους «ηλικιακούς» λόγους. Μεταξύ αυτών που παραμένουν ακόμη «ζωντανοί» είναι και ο Heinz D. Δουλεύαμε μαζί στην Πανεπιστημιακή Κλινική της Φρανκφούρτης (Main) υπό τη διεύθυνση του Καθηγητού της Παιδιατρικής de Ruder, φυσιογνωμία του τότε παιδιατρικού κόσμου της Γερμανίας.
O Heinz, ως γνήσιος Βαυαρός ευπατρίδης πολλών γενεών, με καλλιέργεια και ουσιαστική μόρφωση δεν έχει την ενοχλητική υπεροψία του γερμανού «παντογνώστη» (Allwissender). Δεν εξάσκησε ελεύθερο επάγγελμα, παρ' ότι ήταν έμπειρος παιδίατρος. Υπηρέτησε ως γενικός γραμματέας και αργότερα ως Υφυπουργός στο Υπουργείο Υγιεινής της Βαυαρίας. Μετά το γάμο του εγκαταστάθηκε σε μια βίλα έξω από το Μόναχο, στις παρυφές της ονομαστής λίμνης και πόλης Starnberg. Ως προικώο απέκτησε από τη γυναίκα του τη βίλα μαζί με τη γύρω έκταση, που ανήκε παλαιότερα στη διάσημη ηθοποιό «ενζενί» του γερμανικού κινηματογράφου (Ufa) Χριστίνα Ζέντερμπαουμ. Το αντίστοιχο του Ελληνικού θεάτρου της ίδιας χρονικής περιόδου ήταν η Βασούλα Μανωλίδου. Την εποχή εκείνη κυριαρχούσε και η υψίφωνος Έρνα Ζακ (Erna Sack). Παρ' όλο που την είχε «πατρονάρει» το ναζιστικό καθεστώς, η φωνή της ήταν πραγματικό φαινόμενο. Oι υψηλές νότες της παραμένουν ακόμη και σήμερα αξεπέραστες. Αν βρείτε παλαιούς δίσκους της (ή CD), κυρίως όσοι αγαπάτε το λυρικό τραγούδι, αξίζει να την απολαύσετε.
Στο πολυτελές, λοιπόν, σπίτι του φίλου μου Heinz, που έχει πρόσφατα ανακαινιστεί, ξαναζώ, έστω και νοερά, κάθε δύο χρόνια περίπου την «ξεγνοιασιά» της γερμανικής εποχής των νεανικών μου χρόνων.
Σε μια από τις διαμονές μου στο φιλόξενο σπίτι της λίμνης Starnberg προσκεκλημένοι για δείπνο ήταν το ζεύγος Αl από την Νυρεμβέργη.
Η Νυρεμβέργη είναι η δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της Βαυαρίας. Μετά τους βομβαρδισμούς του Β' Παγκοσμίου Πολέμου αναστηλώθηκε εκ βάθρων, σύμφωνα με τα αρχικά πρότυπα. Από τα αξιοθέατα που έντονα έχουν παραμείνει στη μνήμη μου είναι ο ναός του Αγίου Λαυρεντίου (Sankt-Lorenz-Kirche) μαζί με την ομώνυμη πλατεία (Lorenz Platz), η επίχρυση «Κρήνη των Αρετών» (Tugend-brunnen), τα νερά της οποίας σχηματίζουν καταρράκτη με συνεχή φωτισμό και η οικία του ονομαστού ζωγράφου Αλμπρεχτ Ντύρερ (Albrecht Dürer). Στη Νυρεμβέργη βρίσκεται, επίσης, και το Εθνικό Μουσείο του Γερμανισμού, η ανοικοδόμηση του οποίου ολοκληρώθηκε το 1993 και στο οποίο φυλάσσονται συλλογές του Γερμανόφωνου κόσμου.
Η Νυρεμβέργη έγινε παγκοσμίως γνωστή προπολεμικά από τη μοιραία συγκέντρωση του ναζιστικού κόμματος το 1934, και μεταπολεμικά από την περίφημη «Δίκη της Νυρεμβέργης» (1945) με κατηγορούμενους αξιωματούχους του Τρίτου Ράϊχ. Η ευχή, όμως, που εκφράστηκε στο Δικαστήριο για όχι άλλα εγκλήματα πολέμου κατά της ανθρωπότητας παρέμεινε δυστυχώς, για άλλη μια φορά όπως εφάνη τα επόμενα χρόνια, μόνο «ελπιδοφόρος ευχή». Τα εγκλήματα δεν σταμάτησαν.
Εδώ θα ήθελα ν' ανοίξω μία παρένθεση. Το δείπνο, οι Γερμανοί το ονομάζουν και Abendbrot (απογευματινό- βραδινό- ψωμί). Το περιεχόμενο του Abendbrot, στη Βαυαρία τουλάχιστον, είναι αυτό που λένε kalte Platte. Απλά κρύο πιάτο. Platte όμως σε πιστή μετάφραση σημαίνει «κρύα πιατέλα». Θεωρείται «λιτό και εύπεπτο» για το βράδυ. Αυτό το λιτό Abendbrot αποτελείται από ομοιόμορφα κομμένες φέτες του γνωστού γερμανικού ψωμιού, αλειμμένες με φρέσκο γνήσιο βούτυρο, όχι μαργαρίνη. Περιλαμβάνει επίσης ποικιλία τυριών και αλλαντικών με κυρίαρχο είδος τα λουκάνικα (Wrste), σαλάτες συμπεριλαμβανομένης πατατοσαλάτας, τουρσιά και ξινό λάχανο (Sauerkraut). To επιδόρπιο είναι κατά κανόνα τάρτα από δαμάσκηνα. Βέβαια όλα αυτά συνοδεύονται από άφθονη βαυαρική μπύρα που προσφέρεται μέσα σε τεράστια ειδικά ποτήρια (Becher) και καταναλίσκεται σε απίστευτα μεγάλες ποσότητες. Από την άφθονη κατανάλωση μπύρας προέρχεται και η πάθηση Panzerherz (τεθωρακισμένη καρδιά).
Κατά το σούρουπο, λοιπόν, καταφθάνει το φιλικό ζεύγος από την Νυρεμβέργη. Με το που τους αντίκρυσα, «έμεινα», ξαφνιάστηκα. Δεν θυμάμαι αν ο Heinz άνοιξε και τα δύο «θυρόφυλλα» για να «εισέλθουν» οι ξένοι. Μετά τις απαραίτητες κολακευτικές συστάσεις άρχισαν να μιλούν την ακατάληπτη για μένα βαυαρική διάλεκτο.
Όμως, κάθε τόσο ο φίλος μου - που με γνώριζε από παλιά - παρακολουθούσε την όλη στάση μου «με σκληρό και επιτιμητικό» βλέμμα. Φοβόταν μήπως εκτοξεύσω από τα ιοβόλα χείλη μου κάποιο σαρκαστικό βέλος υπό μορφήν διευκρινήσεως αφελούς ερωτήματος. Ας μην ξεχνάμε ότι ήμουν ο αλλοδαπός, ο με μεσογειακό ταμπεραμέντο βαλκάνιος. Παρ' όλα αυτά παρέμενα πεισματικά σιωπηλός, με συγκαταβατικό χαμόγελο αμηχανίας.
O ξένος: δίμετρος και πλέον γίγαντας με κυκλικό ροδαλό χαμογελαστό πρόσωπο και δύο καταγάλανα καλοσυνάτα μάτια. Σκεφθείτε ορισμένα αντίστοιχα είδη του πολιτικού φάσματος της ελληνικής χλωρίδας, σε μεγέθυνση. Εδώ θα ήθελα να ζητήσω συγνώμη από τους «υπέρβαρους» αναγνώστες μου: πρώτον γιατί ο γράφων δεν θεωρείται από τους πλέον «ισχνούς», και δεύτερον διότι ο υπερτονισμός του όγκου του φιλοξενούμενου θα συσχετισθεί με τα γεγονότα που θα επακολουθήσουν.
Γενικά συμπαθώ τους παχύσαρκους. Δεν θυμάμαι που το έχω διαβάσει. O πρωθυπουργός της Μ. Βρετανίας Dysraely προτιμούσε να περιβάλλεται από ευτραφείς, με λιγότερη ευφυΐα καλοσυνάτους συνεργάτες, παρά από ξερακιανούς, «πανέξυπνους», με περίσσεια όμως μοχθηρία ανθρώπους.
Συνοδευόταν από τη συμβία του. Άλλη έκπληξη. Μικρόσωμη «πυγμαιικών» προδιαγραφών ύπαρξη, με μεγάλα εκφραστικά μάτια και προστατευτική συμπεριφορά. Είχα ακούσει για το «ωκεάνειο» σύνδρομο: δηλαδή τις προτιμήσεις ορισμένων ανδρών, κατ' εξοχήν μικρόσωμων, προς τις πληθωρικές, εντυπωσιακών διαστάσεων, γυναίκες. Το αντίθετο μου ήταν ομολογουμένως εντελώς άγνωστο. Πώς μπορούσε άραγε να πραγματοποιηθεί η ''σύμπλευση'' ενός τέτοιου κολοσσού με το μικροσκοπικό θηλυκό πλάσμα που είχα μπροστά μου; Κι' όμως, όπως με πληροφόρησε ο Heinz, ήσαν ευτυχισμένοι, πιστοί και είχαν δύο συμπαθητικά παιδιά.
O χώρος που θα δειπνούσαμε ήταν κομψός, φωτεινός, αλλά σχετικά μικρός. Η οικογένεια τον χρησιμοποιούσε συνήθως για την απογευματινή «σιέστα». Στην άκρη του δωματίου υπήρχε κτιστό τζάκι με εξωτερική επικάλυψη από πολύχρωμα φαγεντιανά πλακίδια (φαγιάνσες). O φυσικός φωτισμός του ήταν πολύχρωμος λόγω των πολλών υαλογραφημάτων (βιτρό) που περιέβαλαν το χώρο. Ας μην ξεχνάμε ότι η πρώτη ιδιοκτήτρια ήταν ηθοποιός, με τις συνήθεις προτιμήσεις και ιδιομορφίες του κλάδου.
Στον «εμφαντικό» μας ξένο προτάθηκε για μεγαλύτερη άνεση η θέση της κεφαλής του τραπεζιού. Τα εδέσματα, άφθονα, είχαν παραταχθεί σΥ όλο το μήκος της μακρόστενης τράπεζας, στο μέσο της οποίας το γεμάτο με φρέσκο γερμανικό ψωμί «κάνιστρο» προκαλούσε ορεκτικά. Στη θέση του κάθε συνδαιτημόνα υπήρχε ολόλευκο «χειρόμακτρο» περιτυλιγμένο σε ασημένια στρογγυλή θήκη. Αφού η σπιτονοικοκυρά άναψε δύο μικρά κεριά και είπε μερικά λόγια προσευχής Π οι Βαυαροί κατά το πλείστον είναι καθολικοί - άρχισε η ιεροτελεστία του δείπνου.
Εγώ παρακολουθούσα με μόνιμο μειδίαμα την ομήγυρη. Πότε πότε απαντούσα μονολεκτικά σε όσα μπορούσα να ξεχωρίσω από το χείμαρρο της γοργής βαυαρικής συζήτησής τους. Τρώγοντας παρατηρούσα παράλληλα το συμπαθή ξένο. Πρέπει να ομολογήσω ότι, όταν στην είσοδο τον πρωτοαντίκρυσα, έκανα την ιατρική σκέψη: ασφαλώς ο δυστυχής υποφέρει από κάποιο ενδοκρινολογικό πρόβλημα. Τον έζησα όμως να τρώει. O εκ Νυρεμβέργης Γερμανός μας δεν έτρωγε. Δεν ξέρω αν μασούσε, πάντως καταβρόχθιζε. Κατάπινε και έπινε με αχαλίνωτη βουλιμία. Δεν θυμάμαι πόσες φορές γέμισε το πιάτο του: λουκάνικα, σαλάτες, τουρσιά. Δεν θυμάμαι πόσα τεράστια ποτήρια μπύρας «ρουφούσε», κατανάλωνε μ' ένα πρωτόγνωρο για μένα αίσθημα ευδαιμονίας και ικανοποίησης.
Όταν η ατμόσφαιρα είχε αρχίσει να γίνεται, υπό την επήρρεια βέβαια και του αλκοόλ, ευφρόσυνη, ο ξένος μας σε κάποια στιγμή άρχισε να μη νοιώθει και τόσο καλά. Έβηχε κάπως περίεργα. Πνιχτά και υπόκωφα. Ανήσυχοι παρακολουθούσαμε την εξέλιξη. Ξαφνικά δεν μπορούσε να πάρει ανάσα. Έγινε κυανωτικός. Αναστατωθήκαμε. Σκεφθήκαμε (εγώ) για κάποια εισρόφηση: Μήπως κομμάτι από τα εδέσματα, που μάσαγε «ανεπαρκώς» και με ταχύτητα, «διείσδυσε» στο λάρυγγά του. Η γυναίκα του άρχισε να τον κτυπά στην τεράστια πλάτη του. Χωρίς βέβαια αποτέλεσμα. Μας εκπλιπαρούσε, με το γαλάζιο του βλέμμα, να τον μεταφέρουμε στην τουαλέτα. Πώς να μετακινηθεί ο κολοσσός αυτός μέχρι την τουαλέτα;
Άρχισε ο πανικός. Σκεφθήκαμε να τον διακομίσουμε στο Νοσοκομείο της περιοχής. Ειδοποιήσαμε ασθενοφόρο. Έφθασε ταχύτατα. Κατά την ώρα όμως που οι τραυματιοφορείς προσπαθούσαν να τον μετακινήσουν παρουσιάζει τον «εισπνευστικό» συριγμό. Η άπνοια διακόπτεται και ο ξένος μας επανέρχεται στην αρχική «ροδαλή» κατάσταση. Αποκτά ξανά το καλοσυνάτο χαμόγελο και αρχίζει να μας ευχαριστεί με συγκίνηση για τη βοήθεια που του προσφέραμε. (Ποια βοήθεια;). Παρ' όλα αυτά διακομίσθηκε στο Νοσοκομείο της περιοχής όπου και παρέμεινε δύο μερόνυχτα. Εξήλθε με την υποψία (από το ιστορικό έβηχε πάνω από 10 μέρες και τα εργαστηριακά ευρήματα) της διάγνωσης του κοκκύτη.
Υγιής και περιχαρής επέστρεψε στο σπίτι του Heinz. Την άλλη μέρα τον παρακάλεσε να επισκεφθούμε με την γόνδολα της γραμμής (η μετακίνηση στη λίμνη Starnberg γίνεται με γόνδολες όπως στην Βενετία) τη νησίδα Wörth (Βερθ) που βρίσκεται στο κέντρο της λίμνης. O Heinz φύσει ευγενής δεν μπορούσε να αρνηθεί.
Η νησίδα Βερθ (Wrth) έχει συνδεθεί ιστορικά με τον ιδιόμορφο βασιλέα της Βαυαρίας Λουδοβίκο Β' (Ludwig ΙΙ). Ήταν ο πιο αγαπημένος τόπος διασκέδασής του και τον επισκεπτόταν συχνά. Στον Πύργο της Wrth γιόρτασε ο R. Wagner, με τον βασιλέα, τα 55α γενέθλιά του. Εκεί ο Λουδοβίκος συνάντησε για πρώτη φορά και την αυτοκράτειρα Ελισάβετ. Στη λίμνη Starnberg θα πνιγεί -ή θα αυτοκτονήσει;- αρκετά νέος, αφού προηγουμένως ο θείος του, Λεοπόλδος, θα έχει συμβάλλει -μαζί με τους γιατρούς της εποχής- στην ψυχιατρική εξόντωσή του.
Την άλλη μέρα αναχωρήσαμε, ο καθένας για τον προορισμό του. Έτσι τελείωσε και αυτό το κομμάτι από τις αναμνήσεις μου.
Παρά το ότι ο κοκκύτης στους ενήλικες, όπως προαναφέραμε, είναι μεν μεταδοτικός, αλλά έχει ήπιο και άτυπο χαρακτήρα, φαίνεται ότι σε ορισμένες σπάνιες περιπτώσεις μπορεί να γίνει έντονος και να μαςΙ πανικοβάλλει.
Κάτι ανάλογο έζησα στο ιατρείο μου στην Αθήνα μ' έναν γνωστό, ογκώδη επίσης, δημοσιογράφο.
Καλά λένε λοιπόν ότι οι αναμνήσεις είναι ο μοναδικός «παράδεισος» από όπου δεν μπορεί να μας διώξει κανείς.
