Οι Έλληνες χρησιμοποιούν
τις υπηρεσίες υγείας που τους προσφέρουν τα ταμεία τους, πληρώνουν όμως αρκετά
και από την τσέπη τους για να τις βελτιώσουν. Όπως η δωρεάν παιδεία. Σχεδόν
το 44% των χρημάτων που ξοδεύονται για την υγεία πληρώνεται από τους ίδιους
τους ασθενείς, που είναι διατεθειμένοι πάντως να καταβάλουν περισσότερα χρήματα
στους ασφαλιστικούς τους οργανισμούς ώστε να έχουν καλύτερη ποιότητα στις υπηρεσίες
υγείας που τους προσφέρονται.
Τα στοιχεία έρευνας της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Υγείας (ΕΣΔΥ), που έγινε μεταξύ
δικαιούχων όλων των ταμείων, δείχνουν ότι πρακτικά οι έλληνες πολίτες είναι
μερικώς ασφαλισμένοι, αφού στις περισσότερες περιπτώσεις συμμετέχουν και οι
ίδιοι στα έξοδα για την υγειονομική τους περίθαλψη.
Όπως εξηγεί "στην Ελευθεροτυπία" ο ειδικός στον τομέα οικονομικών
της υγείας της ΕΣΔΥ, Δημήτρης Ζάβρας, στην ερώτηση "πώς καλύφθηκαν τα έξοδα
που κάνατε εσείς προσωπικά τους τελευταίους 12 μήνες για τη χρήση υπηρεσιών
υγείας", 19.7% των ασφαλισμένων απαντούν "από το ταμείο τους",
51.3% απαντούν "μερικώς από το ταμείο" και οι υπόλοιποι "από
την τσέπη τους", ενώ 52.1% και 9.3% λένε ότι τα πλήρωσαν όλα από την τσέπη
τους, με απόδειξη και χωρίς απόδειξη αντιστοίχως!
"Ο ασφαλισμένος προσπαθεί να συνδυάσει τις δυνατότητες που του προσφέρει
το σύστημα, ώστε να πετύχει το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα χρόνου, κόστους και
ποιότητας υπηρεσιών", εξηγεί ο καθηγητής οικονομικών της Υγείας, Γιάννης
Κυριακόπουλος. Γι' αυτό τον λόγο χρησιμοποιεί τόσο τις υπηρεσίες του ταμείου
του όσο και αυτές του ιδιωτικού τομέα".
Το 26.3% των ασφαλισμένων είναι διατεθειμένου να καταβάλει ένα πρόσθετο ποσό
για να βελτιώσει την υγειονομική του περίθαλψη. Το 45% πιστεύει ότι αυτό πρέπει
να γίνει με αύξηση των εισφορών προς το ταμείο του, το 27.5% με απευθείας πληρωμή
και το 9.8% με ιδιωτική ασφάλιση.
Στην ερώτηση για το ποσό που ξόδεψαν για την περίθαλψή τους τον τελευταίο χρόνο
σχεδόν οι μισοί απαντούν μέχρι 150 ευρώ ποσοστό 14.5% μέχρι 300 ευρώ και 8.1%
μέχρι 600.
Από το σύνολο των υπηρεσιών αυτές που χρησιμοποιούνται περισσότερο, εκτός από
τους φαρμακοποιούς και τους οδοντιάτρους, είναι όλες οι ιατρικές ειδικότητες,
τα εξωτερικά ιατρεία και οι θάλαμοι νοσηλείας των δημόσιων νοσοκομείων και τα
ιδιωτικά διαγνωστικά κέντρα.
Τους τελευταίους 12 μήνες
ποιες από τις παρακάτω υπηρεσίες υγείας χρησιμοποιείτε;
Γιατρό με ειδικότητα γενικής ιατρικής 31.6%
Γιατρό άλλης ειδικότητας-πλην γενικής ιατρικής 36.6%
Εξωτερικά ιατρεία δημόσιου νοσοκομείου 13.0%
Εξωτερικά ιατρεία ιδιωτικού νοσοκομείου 3.2%
Φαρμακείο 70.6%
Οδοντίατρο 34.0%
Δημόσιο νοσοκομείο 12.9%
Ιδιωτική κλινική 2.7%
Κέντρα υγείας 5.9%
Πολυϊατρείο ασφαλιστικών οργανισμών 4.8%
Ιδιωτικά διαγνωστικά κέντρα 8.4%
Κανένα 13.9%
Οι πληρωμές
και τα ταμεία
Μέσα σε μερικούς μήνες
αποπληρώνουν ασφαλιστικό οργανισμοί τους ιδιώτες γιατρούς και τα ιδιωτικά διαγνωστικά
κέντρα. Ενώ τα χρέη τους προς τα δημόσια νοσοκομεία συσσωρεύονται διαρκώς, ξεπερνώντας
σήμερα το 1.5 δισ. ευρώ.
Οι αναφορές που φτάνουν, κατά καιρούς, στην Πανελλήνια Επαγγελματική Ένωση Εργαστηριακών
Ιατρών μαρτυρούν μάλιστα ότι κάποια μεγάλα ιδιωτικά διαγνωστικά κέντρα αποπληρώνονται
σχεδόν αμέσως από τα ασφαλιστικά ταμεία, σε αντίθεση με τα μικρότερα κέντρα.
Την ίδια στιγμή μέσα στην τελευταία δεκαετία τα χρήματα που ξόδεψαν τα ταμεία
για τις υπηρεσίες υγείας ήταν 5 φορές περισσότερα σε σχέση με αυτά που δόθηκαν
για τις συντάξεις των ασφαλισμένων. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας
Προσωπικού Οργανισμών Κοινωνικής Πολιτικής (εργαζόμενοι στα ασφαλιστικά ταμεία)
οι δαπάνες υγείας αυξήθηκαν κατά 600%-700%, ενώ η αντίστοιχη αύξηση για τη μέση
σύνταξη ήταν 129%.
Όπως εξηγεί στην Ελευθεροτυπία ο πρόεδρος της ένωσης των εργαστηριακών γιατρών
Λεωνίδας Αναγνώστου, το ταμείο του Δημοσίου (ΟΠΑΔ) για παράδειγμα, ξεχρεώνει
τους ιδιώτες μέσα σε 3-4 μήνες, ενώ τα χρέη τους προς τα δημόσια νοσοκομεία
συσσωρεύονται και δεν αποπληρώνονται ποτέ.
Στο συγκεκριμένο ταμείο, όπως φαίνεται και από πρόσφατη έρευνα του υπουργείου
Υγείας, ο μεγάλος αριθμός συμβεβλημένων ιατρών και εργαστηρίων και η απουσία
ουσιαστικών ελέγχων έχουν οδηγήσει σε εκτεταμένες καταστρατηγήσεις, ιδιαίτερα
από τους γιατρούς, οδηγώντας τις δαπάνες του σε πολύ υψηλά επίπεδα. Αρκεί να
αναφερθεί ότι ο προϋπολογισμός του ΟΠΑΔ τον περασμένο χρόνο για παρακλινικές
εξετάσεις, οι περισσότερες από τις οποίες παραπέμπονται στον ιδιωτικό τομέα,
ήταν 130 εκατ. ευρώ και για φάρμακα 260 εκατ. ευρώ! Τα αντίστοιχα χρήματα για
νοσοκομειακή περίθαλψη σε δημόσια ιδρύματα ήταν 113 εκατ. ευρώ.
"Ο προϋπολογισμός των ασφαλιστικών οργανισμών", λέει ο Λ. Αναγνώστου,
"είτε είναι πλασματικοί είτε συντάσσονται έτσι ώστε να ωφελούνται κάποιοι
ιδιώτες. Η πολιτεία πρέπει να ελέγξει αυτό που όλοι γνωρίζουμε πλέον. Για ποιο
λόγο, δηλαδή, κάποιοι ιατροί παραπέμπουν σε συγκεκριμένα κέντρα τους ασθενείς
τους, αλλά και για ποιο λόγο τα κέντρα στέλνουν τους πωλητές τους στους ιατρούς
για να διαφημίσουν τις υπηρεσίες τους".
Από τα 2.000 εργαστήρια που λειτουργούν στη χώρα, περίπου τα 80 είναι τα μεγάλα.
Δεν υπάρχει όμως εικόνα για το ποσοστό που καταλήγει σε αυτά από πληρωμές των
ταμείων.
Ο πρόεδρος της ομοσπονδίας των εργαζομένων στα ταμεία, Γιώργος Κουτρουμάνης,
αναφέρει ότι έρευνα που έγινε από τις υπηρεσίες ελέγχου της γενικής γραμματείας
κοινωνικής ασφάλισης και των ασφαλιστικών οργανισμών δείχνει ότι οι παρανομίες
δεν είναι λίγες.
Μερικές από αυτές: παραπομπή δημόσιων νοσοκομείων σε συγκεκριμένα ιδιωτικά διαγνωστικά
κέντρα, χρέωση των ταμείων περισσότερων ημερών νοσηλείας, εξετάσεις που δε γίνονται
εν γνώσει του ιατρού και του εργαστηρίου, πλαστογραφήσεις συνταγών και παραπεμπτικών,
δανεισμένα βιβλιάρια.
Ο διευθυντής πωλήσεων μεγάλου ιδιωτικού νοσοκομείου λέει ότι τα περισσότερα
ταμεία είναι σχετικά συνεπή στις οικονομικές τους υποχρεώσεις και ξεχρεώνουν
κατά μέσο όρο μέσα σε 4 μήνες. Οι συμβάσεις των ιδιωτικών κλινικών με τους ασφαλιστικούς
φορείς για νοσηλεία είναι όμως σχετικά περιορισμένες.
Επίσης, στην περίπτωση που ένας ασθενής εξεταστεί ως έκτακτο στα εξωτερικά ιατρεία
και χρειαστεί να κάνει κάποιες εργαστηριακές εξετάσεις δεν ισχύουν οι συμβάσεις
με τα ταμεία, αφού δεν υπάρχει το αντίστοιχο παραπεμπτικό από τον ιατρό.
Έτσι στις περισσότερες περιπτώσεις ο ασθενής αναγκάζεται να πληρώσει ο ίδιος
σε τιμές ιδιωτικού νοσοκομείου, που συχνά είναι σχεδόν 10πλάσιες από τις αντίστοιχες
του δημοσίου.