Αυξημένος κίνδυνος για παθήσεις από την καρδιά
και τα αγγεία πριν από την εμφάνιση του διαβήτη
<<< Προηγούμενη σελίδα

Πάθηση "ύπουλη", που εξελίσσεται για χρόνια χωρίς συμπτώματα, είναι ο σακχαρώδης διαβήτης, η συχνότητα του οποίου αυξάνεται σταθερά τα τελευταία χρόνια στις ανεπτυγμένες και αναπτυσσόμενες βιομηχανικά κοινωνίες της Δύσης. Η πάθηση συνδέεται στενά με την ανάπτυξη καρδιαγγειακών νοσημάτων και αποτελεί έναν από τους σοβαρότερους κινδύνους για εκατοντάδες εκατομμύρια ανθρώπους σε όλον τον κόσμο.
Αυτό τόνισαν σε συνέντευξη τύπου ο καθηγητής Παθολογίας Πανεπιστημίου Αθηνών, διευθυντής της πανεπιστημιακής κλινικής του νοσοκομείου "Ευαγγελισμός" και πρόεδρος του Εθνικού Κέντρου για το Διαβήτη κ. Σωτήριος Α. Ράπτης, ο καθηγητής Παθολογίας πανεπιστημίου Αθηνών και διευθυντής της παθολογικής κλινικής του νοσοκομείου "Λαϊκό" κ. Νικόλαος Κατσιλάμπρος και, εκ μέρους του καθηγητή Παθολογίας κ. Θεοδώρου Μουντοκαλάκη, ο επιμελητής της Γ' παθολογικής κλινικής του νοσοκομείου "Σωτηρία" κ. Θεμιστοκλής Παναγιώτου.

Αναφερόμενος στο θέμα, ο κ. Ράπτης τόνισε ότι το Εθνικό Κέντρο Έρευνας, Πρόληψης και Θεραπείας του Σακχαρώδη Διαβήτη και των Επιπλοκών του (Ε.ΚΕ.ΔΙ.), σε -αρχική και ενδεικτική- συνεργασία με τα διαβητολογικά κέντρα από πέντε πανεπιστημιακές κλινικές της χώρας μας, καλούν όσα άτομα δεν εμφανίζουν ήδη σακχαρώδη διαβήτη και είναι ηλικίας άνω των 50 ετών, αλλά παρουσιάζουν ένα ή περισσότερα από τα παρακάτω:
- πλεονάζον σωματικό βάρος,
- οικογενειακό ιστορικό τύπου 2 σακχαρώδη διαβήτη,
- οικογενειακό ιστορικό καρδιαγγειακής νόσου,
- καπνίζουν,
- υπέρταση (ακόμα και εάν λαμβάνουν θεραπεία),
- δυσλιπιδαιμία (ακόμα και εάν λαμβάνουν θεραπεία),
- προηγούμενο έμφραγμα μυοκαρδίου,
- προηγούμενο αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο, που οφείλετο σε αρτηριοσκλήρυνση,
- προηγούμενη αγγειοπλαστική,
- γυναίκες που έχουν γεννήσει παιδιά βάρους μεγαλύτερου των 4 κιλών, ή γυναίκες που είχαν παρουσιάσει διαβήτη στην εγκυμοσύνη τους, να προσέλθουν στα παρακάτω κέντρα, αφού πρώτα κλείσουν τηλεφωνικό ραντεβού, προκειμένου να υποβληθούν σε προληπτικό έλεγχο. Σκοπός της προληπτικής αυτής εξέτασης είναι να διαπιστωθεί κατά πόσον αυτά τα άτομα ανήκουν στην ομάδα εκείνη, η οποία μπορεί να εμφανίσει καρδιαγγειακές επιπλοκές ή σακχαρώδη διαβήτη.
Όπως ανέφεραν οι ομιλητές, οι πανεπιστημιακές κλινικές που ανέλαβαν τον έλεγχο των ασθενών και τα αντίστοιχα τηλέφωνα για ραντεβού είναι :

ΓΝΑ "ο Ευαγγελισμός", Β΄ Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική Πανεπιστημίου Αθηνών,
Τηλ.: 210 7201645,
Fax: 210 7211635

Π.Γ.Ν. "Λαϊκό", Α΄ Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική Πανεπιστημίου Αθηνών
Τηλ.: 210 7456261
Fax: 210 7791839

Π.Γ.Ν. Νοσημάτων Θώρακος "Σωτηρία", Γ΄ Παθολογική Κλινική Πανεπιστημίου Αθηνών
Τηλ.: 210 7719975
Fax: 210 7719981

Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο Ιωαννίνων
Τηλ.: 26510 99227
Fax: 26510 46617

Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο Ρίου
Τηλ.: 2610 999696 ή 999690 ή 999691
Fax: 2610 993982


Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να καλούν στα ως άνω κέντρα, κατά τις εργάσιμες ημέρες και ώρες, για ραντεβού για καμπύλη γλυκόζης (με δύο λήψεις αίματος). Επίσης μπορούν να στείλουν Fax, ή e-mail στη διεύθυνση searchdiabetes@hndc.gr, σημειώνοντας απαραίτητα ένα τηλέφωνο επικοινωνίας και σε ποιο από τα παραπάνω κέντρα θα προτιμούσαν να εξετασθούν.
Ο σακχαρώδης διαβήτης και μάλιστα ο τύπου 2, εκείνη δηλαδή η μορφή διαβήτη που δεν απαιτεί -αρχικά τουλάχιστον- θεραπεία με ινσουλίνη και που εμφανίζεται κατά κανόνα σε ενήλικες άνω των 45 ετών και συνηθέστερα σε άτομα ηλικίας άνω των 55 ετών, λαμβάνει στις ημέρες μας διαστάσεις "επιδημίας".
Ο κύριος παράγοντας που ευθύνεται για την έκρηξη της μορφής αυτής του διαβήτη είναι ο "δυτικός" τρόπος ζωής, με την κακώς εννοούμενη "καλοζωία", που συνδυάζει την πολυφαγία και μάλιστα με την πρόσληψη τροφών πλούσιων σε ζωικό λίπος και σε υδατάνθρακες, με την έλλειψη άσκησης και την καθιστική ζωή. Υπολογίζεται ότι το 9-10% του πληθυσμού στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ πάσχει γενικά από σακχαρώδη διαβήτη, ενώ εκτιμάται ότι περίπου 1.000.000 Έλληνες πάσχουν από σακχαρώδη διαβήτη.
Παράγοντες που αυξάνουν την πιθανότητα κάποιο άτομο να εμφανίσει τύπου 2 διαβήτη περιλαμβάνουν ηλικία μεγαλύτερη των 45 ετών, το αυξημένο σωματικό βάρος και ιδιαίτερα όταν συνυπάρχει με κεντρική εναπόθεση του λίπους (δηλ. στην κοιλιά-μέση), άτομα με γονέα ή αδέλφια με τύπου 2 διαβήτη, γυναίκες που έχουν γεννήσει παιδιά βάρους μεγαλύτερου των 4 κιλών ή γυναίκες με διαβήτη κυήσεως, άτομα με υπέρταση ή καρδιακή νόσο ή δυσλιπιδαιμία, αλλά και άτομα με διαταραχές του μεταβολισμού της γλυκόζης (όπως περιγράφονται κατωτέρω).
Η διάγνωση αυτού του διαβήτη τίθεται κατά κανόνα αρκετά χρόνια αργότερα από την πραγματική έναρξη της νόσου, αφού ο τύπου 2 διαβήτης ακολουθεί μία ύπουλη διαδρομή και, δυστυχώς, δεν είναι λίγες οι φορές που η διάγνωση γίνεται όταν έχουν ήδη εγκατασταθεί οι σοβαρές επιπλοκές της νόσου.
O σακχαρώδης διαβήτης αποτελεί μία από τις συχνότερες αιτίες θανάτου από καρδιαγγειακά συμβάματα και πρόκλησης αναπηρίας, αφού προσβάλλει σχεδόν όλο το σώμα. Τύφλωση, νοσήματα της καρδιάς και των αγγείων, βλάβη των περιφερικών νεύρων, βλάβη των νεφρών, ακρωτηριασμός των κάτω άκρων, αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο αποτελούν συνήθεις επιπλοκές της νόσου.
Από την άλλη πλευρά, σήμερα πλέον γνωρίζουμε ότι σε τιμές σακχάρου πάνω από το φυσιολογικό, αλλά κάτω από το διαγνωστικό όριο για το διαβήτη, υπάρχει αυξημένος κίνδυνος για καρδιαγγειακά νοσήματα και θάνατο. Το ενδιάμεσο μεταβολικό στάδιο μεταξύ της φυσιολογικής χρησιμοποίησης από τον οργανισμό της γλυκόζης και του διαβήτη, ορίζεται σαν διαταραχή γλυκόζης νηστείας (Impaired Fasting Glucose - IFG) και μειονεκτική ανοχή γλυκόζης (Impaired Glucose Tolerance - IGT). Αν και τα άτομα που ανήκουν στην κατηγορία αυτή δεν θεωρούνται ότι παρουσιάζουν νόσο, ωστόσο το ενδιάμεσο αυτό στάδιο είναι το κατώφλι για την εμφάνιση διαβήτη τύπου 2, ένα δηλαδή κατά κάποιο τρόπο "προδιαβητικό" στάδιο.
Υπολογίζεται ότι περίπου ένα στα επτά άτομα ηλικίας άνω των 40 ετών ευρίσκονται σε αυτό το στάδιο, ενώ η συχνότητα αυξάνει σαφώς με την πάροδο της ηλικίας και η διαταραχή είναι λίγο συχνότερη στις γυναίκες απ' ό,τι στους άντρες. Έχει υπολογιστεί ότι τα μισά περίπου από τα άτομα αυτής της κατηγορίας θα αναπτύξουν μέσα σε 10 χρόνια διαβήτη τύπου 2. Υπέρβαρα ή παχύσαρκα άτομα τα οποία ταυτόχρονα μπορεί να έχουν και άλλα προβλήματα υγείας, όπως αρτηριακή υπέρταση και αυξημένη χοληστερόλη, έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα να εμφανίσουν διαταραχή της χρησιμοποίησης της γλυκόζης.
Αυτές, όμως, ακριβώς οι καταστάσεις είναι γνωστό ότι από μόνες τους αποτελούν παράγοντες κινδύνου για καρδιαγγειακά νοσήματα. Όταν συνυπάρχει και μειονεκτική διαταραχή της γλυκόζης, όχι μόνον οι πιθανότητες για εμφάνιση καρδιαγγειακών παθήσεων αυξάνουν κατά 30%, αλλά και ο κίνδυνος για θάνατο -άπαξ και εγκατασταθεί σύμβαμα από τα στεφανιαία αγγεία της καρδιάς (έμφραγμα) ή από τα αγγεία του εγκεφάλου (εγκεφαλικό επεισόδιο)- είναι αυξημένος.
Παρά το γεγονός ότι η όσο το δυνατόν πιο κοντά στις φυσιολογικές τιμές ρύθμιση του σακχάρου του αίματος οδηγεί αναμφισβήτητα σε καθυστέρηση εμφάνισης, ή ακόμα και σε αποτροπή, των επιπλοκών του διαβήτη στα μικρά αγγεία του οφθαλμού και του νεφρού (αν και δυστυχώς σε πολλούς ασθενείς οι επιπλοκές αυτές είναι ήδη εγκατεστημένες, λόγω της αργοπορημένης διάγνωσης της ύπουλης νόσου), παρόμοιο ευεργετικό αποτέλεσμα δεν είναι σαφές για τις επιπλοκές από τα μεγάλα αγγεία της καρδιάς.
Εάν, λοιπόν, συνδέσουμε τα παραπάνω, καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι, αν και η μειονεκτική ανοχή της γλυκόζης (το ενδιάμεσο, δηλαδή, μεταβολικό στάδιο μεταξύ του φυσιολογικού σακχάρου στο αίμα και του διαβήτη) δεν είναι νόσος, ωστόσο η κατάσταση αυτή αυξάνει την πιθανότητα και για την εμφάνιση τύπου 2 διαβήτη και καρδιαγγειακής νόσου.
Από την άλλη πλευρά, αν κάποιο άτομο εμφανίσει τύπου 2 διαβήτη, ακόμα και με την καλύτερη δυνατή εργώδη ρύθμιση του σακχάρου του, δεν εξασφαλίζεται η αποτροπή των διαβητικών επιπλοκών από την καρδιά. Επομένως, η πρόληψη της εμφάνισης της νόσου αποτελεί διεθνώς γόνιμο πεδίο εντατικής προσπάθειας, αλλά και πεδίο ανάπτυξης κοινωνικών στρατηγικών πρόληψης του διαβήτη.
Το ενδιαφέρον της ιατρικής κοινότητας και διεθνών επιστημονικών εταιρειών επεκτείνεται και στο ενδιάμεσο μεταβολικό στάδιο της μειονεκτικής ανοχής στη γλυκόζη και ήδη η Αμερικάνικη Διαβητολογική Εταιρεία συνιστά σε άτομα ηλικίας μεγαλύτερης των 45 ετών, και μάλιστα σε εκείνα που συνδυάζουν παράγοντες κινδύνου για καρδιαγγειακές παθήσεις -σαν αυτούς που ήδη προαναφέρθηκαν- να υποβάλλονται σε προληπτικό έλεγχο για αυτήν τη διαταραχή, έτσι ώστε να γίνει προσπάθεια για αποτροπή της εξέλιξης σε τύπου 2 διαβήτη και για πρόληψη των επιπλοκών από την καρδιά.

ΗΟΜΕPAGE