Χαλκός εναντίον Βακτηριδίων: Τα αποτελέσματα ξεπέρασαν τις προσδοκίες
Η κλινική Ασκληπιός στο Αμβούργο τοποθέτησε ειδικά πόμολα και ηλεκτρικούς διακόπτες αντί αντιβιοτικών
Το κέρδος των ασθενών
( 1/07/09 )

<<< Προηγούμενη σελίδα

 

Πόμολα και ηλεκτρικοί διακόπτες από χαλκό αποτελούν ένα συμπληρωματικό αποτελεσματικό μέσο, για το σταμάτημα εξάπλωσης των επικίνδυνων βακτηριδίων στα νοσοκομεία. Αυτό είναι το αποτέλεσμα μίας έρευνας παγκοσμίου ενδιαφέροντος στο νοσοκομείο Ασκληπιός στο Wandsbek του Αμβούργου. Κατά την έρευνα τοποθετήθηκαν, από το καλοκαίρι 2008 μέχρι το χειμώνα 2008/2009, σε δύο πτέρυγες του νοσοκομείου πόμολα και μεταλλικές επιφάνειες ώθησης σε πόρτες, καθώς και ηλεκτρικοί διακόπτες από ειδικά κράματα χαλκού.
Οι διπλανοί χώροι, για την επίτευξη του σκοπού του πειράματος, διατήρησαν τα ήδη υπάρχοντα υλικά στα ίδια σημεία, δηλαδή πόμολα, μεταλλικές επιφάνειες ώθησης σε πόρτες καθώς και ηλεκτρικούς διακόπτες από αλουμίνιο, ανοξείδωτο, ή πλαστικό.
Ανεξάρτητοι επιστήμονες από το πανεπιστήμιο της Halle-Wittenberg, πραγματοποίησαν δειγματοληπτικούς ελέγχους μετρώντας τον αριθμό των βακτηριδίων επάνω στις διαφορετικές αντίστοιχες επιφάνειες.
Το επιθυμητό αποτέλεσμα βρήκε εφαρμογή περισσότερο στα πόμολα. Κάτω από καθημερινές συνθήκες απεδείχθη ότι ο αριθμός του ανθεκτικού στα αντιβιοτικά χρυσίζoντα σταφυλόκοκκου (MRSA), μειώθηκε δραστικά κατά το 1/3, στις νέες εγκατεστημένες επιφάνειες χαλκού στα πόμολα και στους ηλεκτρικούς διακόπτες. Αυτό είχε μία άμεση χρησιμότητα στους ασθενείς: Στις πτέρυγες όπου τοποθετήθηκαν προϊόντα χαλκού, στο διάστημα των ερευνών, υπήρχε μία ευοίωνη τάση σε μείωση του ποσοστού μολύνσεων, σε ασθενείς οι οποίοι ωστόσο σε μεγαλύτερες έρευνες θα πρέπει να εξεταστούν με μεγαλύτερη ακρίβεια.

- Οι προσδοκίες ξεπεράστηκαν
Ο καθηγητής Dr. Μed. Joerg Braun, Διευθυντής της 1ης πτέρυγας της κλινικής Ασκληπιός στο Wandsbek, δήλωσε ότι «Τα αποτελέσματα που επιτεύχθηκαν, στη μείωση περισσότερο από το 1/3 των μικροβίων μας δίνουν ελπίδες. Επιφάνειες επαφής όπως πόμολα και ηλεκτρικοί διακόπτες από χαλκό, θα μπορούσαν να αποτελέσουν ένα επιπρόσθετο αποτελεσματικό μέσο στους ήδη υπάρχοντες κανόνες υγιεινής, όπως στην απολύμανση χεριών».
Θετική στην αξιολόγηση ήταν και η τάση μείωσης στην εξάπλωση των κλινικών μολύνσεων, που συμβαίνει μέσα στα νοσοκομεία. « Αυτό το κλινικό αποτέλεσμα κάλυψε τις προσδοκίες μου» δήλωσε ο καθηγητής κος Braun.
Επίσης και η δήλωση του καθηγητή του Ινστιτούτου της Βιολογίας στο Πανεπιστήμιο Martin-Luther στο Halle Wittenberg της Γερμανίας, Professor Dr. Dietrich H. Nies, ήταν άκρως θετική: «Σε σύγκριση με τις άλλες επιφάνειες που ελέγχθηκαν, στις επιφάνειες χαλκού όπως στα πόμολα, στις επιφάνειες αφής στις πόρτες και στους ηλεκτρικούς διακόπτες, βρέθηκε μόνο το 63% των μικροβίων. Επί πλέον, αποδείχθηκε και στην πράξη ότι ο χαλκός τοποθετούμενος στις επιφάνειες, μειώνει δραστικά ακόμη και νέες αποικίες βακτηριδίων».
Το πείραμα επιφανειών «Αντιμικροβιακές επιφάνειες χαλκού», το οποίο κράτησε 16 μήνες κατά την διάρκεια του καλοκαιριού και χειμώνα αντίστοιχα, προετοιμάστηκε και πραγματοποιήθηκε με την συνεργασία των ιατρών του νοσοκομείου Ασκληπιός και των επιστημόνων του πανεπιστημίου στο Halle-Wittenberg της Γερμανίας.

- Το έργο υποστηρίχθηκε από το Γερμανικό Ινστιτούτο Χαλκού (DKI)
Προηγήθηκαν πολλά υποσχόμενα εργαστηριακά πειράματα, τα οποία προσδοκούν σε σοβαρή δράση ειδικών κραμάτων χαλκού στη μάχη εναντίον βακτηριδίων, ακόμη και σε κλινική καθημερινότητα. Οι τελευταίες έρευνες κλείνουν έτσι, ένα επιστημονικό κενό που υπάρχει εδώ και καιρό. «Η ανθρωπότητα για χιλιετίες είχε θετική εμπειρία για τις υγιεινές επιδράσεις του χαλκού», δήλωσε ο καθηγητής Dr.Ing. Anton Klassert, Διευθυντής του Γερμανικού Ινστιτούτου Χαλκού (DKI).

- Τώρα οι εμπειρίες τεκμηριώνονται και επιστημονικά
«Είναι για μένα εντυπωσιακό να βλέπω, κατόπιν των πρώτων ερευνών σε Ιαπωνία και Αγγλία, να πραγματοποιείται έρευνα και στο Αμβούργο από το 2008» αναφέρει ο Dr.Ing. Anton Klassert. Αυτή η δυναμική διατηρείται: «Στην πραγματικότητα ξεκίνησε από το υπουργείο Άμυνας των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής, με ένα μεγάλο ερευνητικό έργο στις εντατικές των κλινικών της Νέας Υόρκης, και της Νότιας Καρολίνας» αναφέρει ο Dr.Ing. Anton Klassert, ο οποίος είναι συγχρόνως και διευθυντής του Ευρωπαϊκού Κέντρου, αρμόδιου για τις αντιμικροβιακές ιδιότητες του χαλκού.
Καμιά φορά μπορεί το παλιό να γίνει και καινοτόμο: Ο χαλκός υπήρχε στην αρχαία Ελλάδα ως δραστικό αντιμικροβιακό συστατικό. Αυτή η ικανότητα παίζει τώρα καθοριστικό ρόλο στην καταπολέμηση των νοσοκομειακών λοιμώξεων, διότι τα βακτηρίδια δεν μεταδίδονται μόνο από χέρι σε χέρι, αλλά σε πολλές περιπτώσεις μεταδίδονται και με την επαφή σε πόμολα και ηλεκτρικούς διακόπτες. Ο μεγαλύτερος κίνδυνος προέρχεται από τον ανθεκτικό σε αντιβιοτικά χρυσίζοντα σταφυλόκοκκο (MRSA), ο οποίος προσβάλλει παγκοσμίως όλο και περισσότερους ασθενείς σε κλινικές και οίκους ευγηρίας.

- Παγκοσμίως ερευνάται πυρετωδώς
Τα πείραμα της επιφάνειας στην κλινική Ασκληπιός στο Wandsbeck, είναι συνυφασμένος με την έννοια μιας πυρετώδους ερευνητικής δραστηριότητας. Επιστήμονες από Αγγλία, Ιαπωνία, Χιλή αλλά και από τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής, πειραματίζονται καθημερινά με διάφορα κράματα χαλκού σε διαφορετικά σημεία τοποθέτησης, ούτως ώστε να διαθέσουν το καταλληλότερο κράμα στο καταλληλότερο πεδίο εφαρμογής.
Σε εργαστηριακό περιβάλλον είναι ήδη αποδεδειγμένο ότι, οι επιφάνειες από χαλκό σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα, μπορούν να μειώσουν μέχρι και 99% τα βακτηρίδια που βρίσκονται επάνω σε επιφάνειές του.
Βεβαίως στη συχνή απολύμανση χεριών ανήκει η καθημερινή υποχρέωση όλων των γιατρών και του προσωπικού περίθαλψης, το οποίο όμως παρά τους αυστηρούς κανόνες πρόληψης και κανονισμών υγιεινής, δεν αρκεί πάντα.
Ειδικότερα, ασθενείς υψηλού κινδύνου, θα πρέπει να προστατεύονται ιδιαίτερα από επικίνδυνες νοσοκομειακές λοιμώξεις. «Η μάχη ενάντια σε υψηλού βαθμού ανθεκτικών παθογόνων οργανισμών, με τη μέχρι σήμερα χρησιμοποίηση αντιβιοτικών και εντατικοποίηση των μεθόδων αποστείρωσης, δεν κερδίζεται. Θα πρέπει να προχωρήσουμε σε νέες μεθόδους, ούτως ώστε να μειώσουμε τον εν δυνάμει κίνδυνο για τους ασθενείς μας» δήλωσε ο καθηγητής Pr. Braun, της κλινικής Ασκληπιός του Wandsbek. Κλασσικές μέθοδοι υγιεινής δεν αρκούν για να σταματήσουν την εξάπλωση του MRSA.
Επιφάνειες από κράματα χαλκού μπορούν να αποτελέσουν σημαντική συμβολή στην υγιεινή των νοσοκομείων. Χρόνο με τον χρόνο καταγράφονται 50.000 θάνατοι στην Ευρώπη και 100.000 θάνατοι στις Η.Π.Α. Κατόπιν σοβαρών εκτιμήσεων, μόνο στα Γερμανικά νοσοκομεία παρατηρούνται περισσότερες από μισό εκατομμύριο ετησίως ενδονοσοκομειακές λοιμώξεις - λοιμώξεις τις οποίες αποκόμισε ο ασθενής κατά την παραμονή του μέσα στην κλινική.
Στην Ευρώπη βάσει των στοιχείων του Ευρωπαϊκού Κέντρου Πρόληψης και Ελέγχου Ασθενειών (ECDC), τρία εκατομμύρια ασθενούν πανευρωπαϊκά από ενδονοσοκομειακές λοιμώξεις, εκ των οποίων 50.000 αποβαίνουν μοιραία.
Στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής, βάσει των στοιχείων του Οργανισμού Μολυσματικών Ασθενειών, στα δύο εκατομμύρια ασθενών που έχουν προσβληθεί από ενδονοσκομεικές μολύνσεις, οι 100.000 πεθαίνουν ετησίως. Ένας μεγάλος κίνδυνος έρχεται από βακτηρίδια που αντιστέκονται στα αντιβιοτικά, όπως το MRSA (Ανθεκτικός στην μεθυσιλλίνη Χρυσίζων σταφυλόκοκκος).
Παράλληλα, με τον επικείμενο κίνδυνο της ζωής των ασθενών, έρχεται και μία τεράστια οικονομική ζημιά, που στη Γερμανία μόνο ανέρχεται σε δισεκατομμύρια.
Στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής υπάρχει μία εκτίμηση του Κέντρου Ελέγχου Λοιμώξεων (CDC), όπου οι νοσοκομειακές μολύνσεις κοστίζουν περισσότερο από 4,5 δισεκατομμύρια δολάρια (US).
Στη Μεγάλη Βρετανία, το Εθνικό Σύστημα Υγείας, εκτιμά ένα επί πλέον κόστος του ύψους του ενός δισεκατομμυρίου στερλινών Αγγλίας ετησίως. Ασθενείς οι οποίοι μολύνθηκαν με τον MRSA κατά την παραμονή τους σε κλινική, παραμένουν μέχρι και 4 ημέρες περισσότερο στο νοσοκομειακό κρεβάτι, το οποίο στοιχίζει επί πλέον 4.000 Ευρώ, και σε μεμονωμένες περιπτώσεις το ποσό αυτό μπορεί να φτάσει και τα 20.000 Ευρώ.
Οι συχνότερες επιπλοκές που παρατηρούνται σε σοβαρά πληγέντες ασθενείς από τον MRSA, είναι μολύνσεις τραυμάτων, πνευμονικά οιδήματα, μολύνσεις αίματος, και ουρολοιμώξεις.

- Προφίλ ελληνικού ινστιτούτου ανάπτυξης χαλκού
Πρόκειται για έναν μη κερδοσκοπικό οργανισμό που ιδρύθηκε στην Ελλάδα το 1996 και έχει έδρα στην Αθήνα. Ανήκει σε ένα παγκόσμιο δίκτυο από 27 Κέντρα Χαλκού, το οποίο χρηματοδοτείται και υποστηρίζεται από τον παγκόσμιο μη κερδοσκοπικό οργανισμό I.C.A. (International Copper Association).
Μέλη του I.C.A είναι
α) οι μεγαλύτεροι παραγωγοί χαλκού παγκοσμίως,
β) οι βιομηχανίες επεξεργασίας χαλκού και
γ) εταιρείες ασχολούμενες με το χαλκό.
Το Ελληνικό Ινστιτούτο Ανάπτυξης Χαλκού, είναι μέλος του European Copper Institute, ενός ευρωπαϊκού δικτύου που πρωταρχικό σκοπό έχει το σχεδιασμό, το συντονισμό και τη διαχείριση των πόρων για την προώθηση του χαλκού στις Ευρωπαϊκές αγορές (11 Ινστιτούτα χαλκού καλύπτουν όλη την Ευρώπη). Το Ινστιτούτο, παρέχει σημαντική υποστήριξη στο επαγγελματικό και ευρύτερο κοινό, δίνοντας προτεραιότητα σε θέματα που αφορούν στην εξέλιξη της αγοράς και στο χώρο της κατασκευής κτιρίων. Σημαντικό μέρος των δραστηριοτήτων του κατευθύνεται στην εκπαίδευση των μαθητών τεχνικών σχολών, των αυριανών επαγγελματιών του κλάδου, στην τεχνική του επαγγέλματος γύρω από τον χαλκό, διευρύνοντας έτσι το πεδίο της γνώσης τους. Το Περιβάλλον, η υγεία, η κατασκευαστική βιομηχανία και η Ευρωπαϊκή νομοθεσία, με τους ισχύοντες και νέους κανονισμούς, αποτελούν επίσης τομείς προτεραιότητας στο πλαίσιο της δραστηριοποίησης του Ινστιτούτου. Η προσπάθεια και οι δραστηριότητες του, επικεντρώνονται σε έρευνες και μελέτες, με σκοπό τη δημιουργία μιας επιστημονικής πλατφόρμας πληροφοριών και δεδομένων, σε τομείς κρίσιμους για την κοινωνία και τη βιομηχανία και οι οποίες θα βοηθήσουν ώστε, οι αποφάσεις που λαμβάνονται να έχουν την απαραίτητη επιστημονική υποστήριξη. Έχει δημιουργηθεί βιβλιοθήκη πληροφοριών και ιστοσελίδα, http://www.copper.org.gr όπου ο κάθε ενδιαφερόμενος μπορεί να αναζητήσει πληροφορίες για το χαλκό και τις δραστηριότητες των ινστιτούτων. Εκδίδει ειδικά ενημερωτικά έντυπα καθώς και την τριμηνιαία έκδοση του περιοδικού "ΧΑΛΚΟΣ", το οποίο αποστέλλεται δωρεάν στο άμεσα ενδιαφερόμενο επαγγελματικό κοινό. Τέλος, στόχος του Ινστιτούτου είναι να διαδώσει στον κόσμο την σπουδαιότητα του χαλκού στην υγεία, στην τεχνολογία και στην ποιότητα της ζωής μας.


Εικόνα 1. Ο καθηγητής του Ινστιτούτου της Βιολογίας στο Πανεπιστήμιο Martin-Luther στο Halle Wittenberg της Γερμανίας, Professor Dr. Dietrich H. Nies.


Εικόνα 2. Η κλινική Ασκληπιός στο Wandsbek.

Πηγή: Δελτίο Τύπου, 22 Ιουνίου 2009, Action Global Communication Group