Το Ε.Ι.Α.Χ. ενημέρωσε την ιατρική και νοσοκομειακή κοινότητα στο 5ο Πανελλήνιο Συνέδριο «Ποιότητα στις Υπηρεσίες Υγείας» (12/03/09)

<<< Προηγούμενη σελίδα

Αποτελεσματική η δράση του χαλκού στις ενδονοσοκομειακές λοιμώξεις

Το ρόλο του χαλκού στην προστασία της ανθρώπινης υγείας, παρουσίασε ο Διευθυντής του ΕΙΑΧ κ. Νίκος Βεργόπουλος στον ιατρικό, νοσοκομειακό και φοιτητικό κόσμο, στο 5ο Πανελλήνιο Συνέδριο «Ποιότητα στις υπηρεσίας Υγείας» που πραγματοποιήθηκε πρόσφατα σε κεντρικό ξενοδοχείο της Αθήνας. Η εμπεριστατωμένη παρουσίαση του κ. Βεργόπουλου ξεκίνησε με την επισήμανση πως ενώ από την αρχαιότητα ο χαλκός ήταν μέσο αντιμετώπισης μολύνσεων, παρόλα αυτά δεν υπήρχε μέχρι σήμερα επιστημονική τεκμηρίωση πάνω στην οποία θα μπορούσε να βασιστεί μία τέτοια εφαρμογή. Στη συνέχεια, έδωσε την σημερινή έκταση, όσον αφορά στις ενδονοσοκομειακές λοιμώξεις, η οποία σύμφωνα με τις καταγεγραμμένες επίσημες ανακοινώσεις, έχει ως εξής:
Στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής, οι ασθενείς που προσβάλλονται από ενδονοσοκομειακές λοιμώξεις, ανέρχονται σε 2 εκατομμύρια, εκ των οποίων 100.000 πεθαίνουν ετησίως. Επιπλέον, ο κύριος Βεργόπουλος ανέφερε ότι η βιομηχανία υγείας των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής επιβαρύνεται με το κόστος των 20 $ δισεκατομμυρίων εξαιτίας αυτών των ενδονοσοκομειακών λοιμώξεων και των θανάτων που προκαλούν. Το τραγικό γεγονός των θανάτων από ενδονοσοκομειακές λοιμώξεις από τη μια και η αρχέγονη εμπειρία των αντιμικροβιακών ιδιοτήτων του χαλκού από την άλλη, ήταν η αφορμή για το Διεθνή Οργανισμό Χαλκού (ICA), να προχωρήσει σε εργαστηριακές και κλινικές έρευνες, ούτως ώστε να αποδειχτεί και επιστημονικά η αντιμικροβιακή δράση του χαλκού και να μπορέσει να χρησιμοποιηθεί στην σημερινή αντιμετώπιση των μολύνσεων.

Ο Διεθνής Οργανισμός Χαλκού ξεκίνησε με τον εντοπισμό των εστιών που αναπτύσσονται συγκεκριμένοι παθογόνοι οργανισμοί, και οι οποίες είναι:
-  Το Νερό όπου αναπτύσσεται το μικρόβιο της  "Legionella pneumophila" και το "E. coli O157",
-  Τα Τρόφιμα όπου αναπτύσσεται το μικρόβιο "E. coli O157" και "Listeria monocytogenes" και τέλος
- Τα Νοσοκομεία και οι ΜΕΘ όπου κυριαρχεί ο βασιλιάς των βακτηρίων "MRSA" αλλά και τα επίσης επικίνδυνα βακτήρια "Κλεψιέλλα", "Acinetobcter" και  "Ψευδομονάδα".
Ταυτόχρονα επισημάνθηκε ότι το μικροβιακό φορτίο συνδέεται με επιφάνειες που αγγίζουμε συχνά, όπως πόμολα, κουπαστές, επιφάνειες από μεταλλικά τραπεζάκια, καπάκια από τουαλέτες  κ.λ.π.

Στη συνέχεια ο κ. Βεργόπουλος αναφέρθηκε στα πειράματα που διεξήγαγε ο διεθνής Οργανισμός Χαλκού (ICA) με την υποστήριξη του Υπουργείου Άμυνας των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής (U.S. Department of Defense) σε τρία νοσοκομεία:
- Tο Αντικαρκινικό κέντρο στην Κλινική "Memorial Sloan-Kettering Cancer Center",
- Tην Πανεπιστημιακή κλινική Νότιας Καρολίνας και
- Tο Κέντρο Υγείας "Ralph H. Johnson VAl  Center".
Σε όλα αυτά τα νοσοκομεία δόθηκε η δυνατότητα εργαστηριακών μελετών πάνω σε επιφάνειες χαλκού για την διερεύνηση της αυξομείωσης του μικροβιακού φορτίου στο νοσοκομειακό περιβάλλον.
Ενδιαφέρον είναι το στοιχείο που αναφέρεται σε έρευνα που έγινε σε Αμερικανικό Νοσοκομείο το 1983 και που έδειξε την αποτελεσματικότητα του χαλκού στη μείωση του βακτηριδίου E. coli σε πόμολο από ορείχαλκο.
Το μικρόβιο μέσα σε 72 ώρες εμφάνισε μειωμένη δράση όταν τοποθετήθηκε σε επιφάνεια χαλκού ενώ το ίδιο πολλαπλασιάστηκε όταν τοποθετήθηκε σε επιφάνειες άλλων υλικών.
Τα αποτελέσματα αυτών των ερευνών οδήγησαν την Υπηρεσία Προστασίας Περιβάλλοντος της Αμερικής (ΕΡΑ), στην πρώτη επίσημη καταχώρηση του χαλκού και των κραμάτων του, σαν το μοναδικό μέταλλο με αντιμικροβιακές ιδιότητες.
Εντυπωσιακές ήταν και οι αναλυτικές παρουσιάσεις ιστογραμμάτων και πειραμάτων, όπου έκαναν εμφανή την αντιμικροβιακή δράση του χαλκού έναντι άλλων υλικών.
Συγκεκριμένα η αποτελεσματική δράση του χαλκού συγκρινόμενη με αυτήν του ανοξείδωτου χάλυβα, εμφανίζεται ξεκάθαρα στο πείραμα που αποτυπώνεται στο ιστόγραμμα, εμφανίζοντας την αμείωτη δράση του χρυσίζοντα σταφυλόκοκκου (MRSA), όπου τοποθετούμενος πάνω σε επιφάνεια ανοξείδωτου χάλυβα επιβιώνει και δρα αμείωτα για τρείς και πλέον μέρες. Το ίδιο πείραμα αποτυπώνεται και στο ιστόγραμμα όπου κατά την τοποθέτηση του MRSA σε επιφάνεια χαλκού, φαίνεται η άμεση μείωση της δράσης του μικροβίου μέσα στα πρώτα λεπτά για να εκμηδενιστεί τελείως μέσα σε μερικές ώρες.
Στο πείραμα φαίνεται επίσης ότι μικρόβιο MRSA δεν επανάκτησε την δράση του στην επιφάνεια του χαλκού και μετά το πέρας αυτού.
Αναλυτικότερα, ο κύριος Βεργόπουλος αναφέρθηκε στην επανάσταση που έχει φέρει ο επαναπροσδιορισμός και η επιστημονική τεκμηρίωση των αντιμικροβιακών ιδιοτήτων του χαλκού, όσον αφορά στην αποτελεσματική του δράση, στη μείωση εξάπλωσης μολυσματικών νόσων. Αναφέρθηκε επίσης και στην επιστημονική προσέγγιση εντοπισμού πιθανών μηχανισμών για τις αντιμικροβιακές δράσεις του χαλκού.
Τέτοιες μπορεί να είναι:
- Η ιδιότητα του δισθενή χαλκού (Cu+2) να διαλύει τη λειτουργία των κυττάρων του MRSA μέσω διαφόρων μηχανισμών πιθανόν να δρα ταυτόχρονα, αδρανοποιώντας τις πρωτεΐνες των κυττάρων του MRSA, και δίνοντας παράλληλα λανθασμένες εντολές στο RNA του MRSA.
- Ο χαλκός (Cu) μπορεί να προκαλέσει λιπίδια και οξειδώσεις δημιουργώντας τρύπες στις μεμβράνες του MRSA και  πιθανόν να διασπά την ένζυμη δομή του.
- Και τέλος, σύμπλοκα χαλκού μπορεί να βοηθούν τα απολυμαντικά να εισέρχονται στη μεμβράνη των κυττάρων του MRSA.

Τελειώνοντας, ο Γενικός Διευθυντής του ΕΙΑΧ, τόνισε ότι τα αποτελέσματα των ερευνών δηλώνουν ότι ο χαλκός προσφέρει μία δυναμική σημαντικής μείωσης στον αριθμό των ενδονοσοκομειακών λοιμώξεων και σε εργαστηριακό και σε κλινικό περιβάλλον και ότι η χρήση του σε συνδυασμό με κατάλληλες στρατηγικές αντιμετώπισης μολύνσεων, μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο μολύνσεων των ασθενών στα νοσοκομεία αλλά και σε άλλες μονάδες φροντίδας υγείας.
Κλείνοντας επεσήμανε ότι ο χαλκός και τα κράματά του πρέπει να αξιοποιηθούν και να επαναπροσδιοριστούν σε όλες τις εφαρμογές, όπου οι εξαιρετικά εγγενής αντιμικροβιακές ιδιότητές τους μπορούν να είναι αποτελεσματικές για την ανθρώπινη υγεία.

ΠΡΟΦΙΛ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟΥ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΧΑΛΚΟΥ
Το Ελληνικό Ινστιτούτο Ανάπτυξης Χαλκού (Ε.Ι.Α.Χ) είναι μέλος του European Copper Institute (E.C.I.) που πρωταρχικό σκοπό έχει το σχεδιασμό, το συντονισμό και τη διαχείριση των πόρων για την προώθηση του χαλκού στις Ευρωπαϊκές αγορές.
Επίσης, ανήκει στο Διεθνές Δίκτυο 24 Κέντρων Χαλκού το οποίο χρηματοδοτείται και υποστηρίζεται από τον παγκόσμιο μη κερδοσκοπικό οργανισμό International Copper Association (I.C.A.), ο οποίος ιδρύθηκε πριν από 10 χρόνια με σκοπό την προώθηση της χρήσης του χαλκού. Οι δραστηριότητες του I.C.A. υλοποιούνται από περιφερειακά κέντρα χαλκού στην Ευρώπη, τη Βόρεια και Λατινική Αμερική και την Ασία.
Σκοπός του Ε.Ι.Α.Χ. είναι η υλοποίηση ενός δυναμικού ολοκληρωμένου προγράμματος που περιλαμβάνει ένα ευρύ φάσμα δραστηριοτήτων, όπως η ενημέρωση αρχιτεκτόνων, πολιτικών μηχανικών, σπουδαστών και τεχνικών εταιριών, η εκπαιδευτική και τεχνική υποστήριξη, η επιστημονική καθοδήγηση πάνω σε θέματα που αφορούν στο χαλκό και στα κράματά του, καθώς και η ενθάρρυνση νέων ιδεών για τις εφαρμογές αυτού του μετάλλου.

Εικόνα 1. Απεικονίζεται ο Διευθυντής του ΕΙΑΧ κ. Νίκος Βεργόπουλος.

Πηγή: Δελτίο Τύπου, Αθήνα, 5 Μαρτίου  2009, Action Global Communications Hellas