Η εφαρμογή Εμβολιασμού & Test Pap μπορούν να μειώσουν τη συχνότητα εμφάνισης του
Καρκίνου του Τραχήλου της Μήτρας κατά 94% (22/01/09)
Συνέντευξη Τύπου για την Επίσημη Έναρξη της Ευρωπαϊκής Εβδομάδας Πρόληψης του Καρκίνου του Τραχήλου της Μήτρας, 18-24 Ιανουαρίου 2009
ΥΠΟ ΤΗΝ ΑΙΓΙΔΑ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΥΓΕΙΑΣ & ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ
Στο πλαίσιο της επίσημης έναρξης της 3ης Ευρωπαϊκής Εβδομάδας Πρόληψης του Καρκίνου του Τραχήλου της Μήτρας, ο Όμιλος Εθελοντών κατά του Καρκίνου (ΟΕΚΚ) «ΑΓΚΑΛΙΑΖΩ» σε συνεργασία με την ECCA (European Cervical Cancer Association) παρουσίασαν τις σημαντικότερες εξελίξεις αναφορικά με την πρόληψη του Καρκίνου του Τραχήλου της Μήτρας και την ασφαλιστική κάλυψη του εμβολίου των Ιού των Ανθρώπινων Θηλωμάτων (HPV) έναντι του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας.
Στο πλαίσιο της εβδομάδας Πρόληψης του Καρκίνου του Τραχήλου της Μήτρας, 18 -24 Ιανουαρίου, και για ένα μήνα, διεξάγεται καμπάνια ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης του πληθυσμού που περιλαμβάνει την διάθεση ενημερωτικών φυλλαδίων σε δήμους και νοσοκομεία καθώς και σε σημεία ιδιωτικών φορέων, μία ημερίδα στη Θεσσαλονίκη στις 24 Ιανουαρίου καθώς και την προβολή ενημερωτικού σποτ στην τηλεόραση . Η καμπάνια ενημέρωσης τελεί υπό την αιγίδα του Υπουργείου Υγείας, έχει την υποστήριξη των εταιριών GlaxoSmithKline και ΒΙΑΝΕΞ και την ευγενική συνεργασία της Alpha Bank και του Διαδημοτικού Δικτύου Υγείας.
Η πρόεδρος του ΟΕΚΚ κ. Σκούρτα ανέφερε: «Πέρυσι κερδίσαμε κάτι πολύ σπουδαίο, την ένταξη των εμβολίων HPV στο Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών και τη δέσμευση των ασφαλιστικών ταμείων για τη δωρεάν παροχή τους στα κορίτσια και γυναίκες ηλικίας 12 -26 ετών. Ωστόσο χρειαζόμαστε ακόμη την κρατική επέμβαση για την εγρήγορση των ασφαλιστικών ταμείων, γιατί το ΙΚΑ δυστυχώς ακόμα αδυνατεί να παρέχει τα εμβόλια HPV δωρεάν στις ασφαλισμένες του, ηλικίας 16 -26 ετών. 10 μήνες μετά, περίπου 300.000 γυναίκες ασφαλισμένες στο ΙΚΑ δεν έχουν το δικαίωμα να εμβολιαστούν. Ακόμα πιο ανησυχητικό είναι το γεγονός ότι τουλάχιστον 13.000 από αυτές έχουν ήδη χάσει τη δυνατότητα εμβολιασμού εφόσον έχουν περάσει την ηλικία που, κατά το Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών, καλύπτεται από το ασφαλιστικό σύστημα. Σήμερα θέλουμε να διαδώσουμε ένα πολύ ηχηρό μήνυμα : λέμε ναι στην πρόληψη μέσω του εμβολίου και του Test Pap, ζητούμε καλύτερη ενημέρωση από τα ασφαλιστικά ταμεία για την πραγματοποίηση του εμβολιασμού και από την πολιτεία να καθιερώσει οργανωμένα προγράμματα screening ώστε ο γυναικείος πληθυσμός της χώρας μας να νιώθει σίγουρος και ασφαλής απέναντι σε αυτήν τη μορφή του καρκίνου».
Την ECCA εκπροσώπησε ο κ. Θεόδωρος Αγοραστός, Καθηγητής Α' Μαιευτικής Γυναικολογικής Κλινικής Α.Π.Θ., Νοσοκομείο Παπαγεωργίου Θεσσαλονίκης, ο οποίος δήλωσε σχετικά : « Η Ευρωπαϊκή Οργάνωση κατά του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας (ECCA), αναπτύσσει έντονη δραστηριότητα τόσο μέσω των εθνικών αντιπροσώπων όσο και μέσω της ομάδας Ευρωβουλευτών προκειμένου να διευρύνει την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του κοινού, των επαγγελματιών υγείας και των επίσημων πολιτικών φορέων όλων των κρατών της Ευρώπης, με στόχο την αποτελεσματικότερη πρόληψη του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας. Κεντρικό μήνυμα της φετινής μας ενημέρωσης είναι ότι ο Καρκίνος του Τραχήλου της Μήτρας μπορεί να μειωθεί κατά 94 % με την εφαρμογή Εμβολιασμού & Τest Pap».
Ο κ. Εμμανουήλ Διακομανώλης, Καθηγητής Μαιευτικής - Γυναικολογίας Πανεπιστημίου Αθηνών και Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Παθολογίας Τραχήλου και Κολποσκόπησης δήλωσε «Οι στρατηγικές πρόληψης του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας στηρίζονται στον πληθυσμιακό έλεγχο με Τest Παπ (δευτερογενής πρόληψη), ενώ σήμερα η επιστημονική κοινότητα έχει στα χέρια της την πρωτογενή πρόληψη με δύο εμβόλια που κυκλοφορούν στην χώρα μας τα οποία είναι απόλυτα ασφαλή όπως έχουν δείξει όλες οι μέχρι τώρα μελέτες αλλά και η χορήγησή τους στο γενικό πληθυσμό. Έχουν υψηλή αποτελεσματικότητα η οποία φθάνει το 100%, έναντι των προκαρκινικών αλλοιώσεων και του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας που προκαλούνται από τους πιο συχνούς ογκογόνους HPV τύπους, 16 και 18.
Ο κ. Ευάγγελος Παρασκευαΐδης, Πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Κολποσκόπησης και Παθολογίας Τραχήλου, Καθηγητής Μαιευτικής/Γυναικολογίας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων δήλωσε σχετικά: «Ο ρόλος της ιατρικής κοινότητας ως προς την ενημέρωση εξακολουθεί να παραμένει ο πιο σημαντικός και καθοριστικός για την υγεία των γυναικών. Για να πετύχουμε τη μείωση του Καρκίνου του Τραχήλου της Μήτρας θα πρέπει η Ιατρική Κοινότητα να είναι οδηγός στην υλοποίηση των προληπτικών μέσων που είναι ο συνδυασμός εμβολιασμού & Test Pap . Δυστυχώς μέχρι σήμερα παρατηρείται ότι η εμβολιαστική κάλυψη των HPV εμβολίων ήταν περίπου 7% το 2008 (για τις ηλικίες 12 -26 ετών που το εμβόλιο συστήνεται και χορηγείται δωρεάν). Εξαιρετικά χαμηλή εμβολιαστική κάλυψη αν αναλογιστεί κανείς ότι τα άλλα εμβόλια που χορηγούνται στη χώρα μας αγγίζουν το 75% περίπου σε ποσοστό εμβολιαστικής κάλυψης».
Ο καθηγητής κ. Ανδρέας Κωνσταντόπουλος, Πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών, Πρόεδρος της Πανευρωπαϊκής Παιδιατρικής Εταιρείας ο οποίος τόνισε ότι «To Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών στη χώρα μας είναι ένα από τα καλύτερα προγράμματα εμβολιασμών παγκοσμίως ακόμη και εκείνου που εφαρμόζεται στις ΗΠΑ. Με το νέο εμβόλιο κατά του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας ευελπιστούμε ότι μετά από καθολικό εμβολιασμό θα εξαφανισθεί η νόσος σε ποσοστό πάνω από 90%. Το εμβόλιο ΗPV έχει χορηγηθεί σε περισσότερο από 40.000.000 δόσεις και είναι τελείως αθώο, όπως ανακοινώθηκε πρόσφατα από το CDC».
Ο κ. Στέλιος Φωτίου, Μαιευτήρας - Γυναικολόγος, Αναπληρωτής Καθηγητής Β' Μαιευτικής - Γυναικολογικής Κλινικής Πανεπιστήμιο Αθηνών, Πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Γυναικολογικής Ογκολογίας ανέφερε σχετικά «Η ενημέρωση και συνειδητοποίηση των νέων γυναικών για τη δυνατότητα πρόληψης της νόσου με το εμβόλιο, το Pap test και τη γυναικολογική εξέταση, μπορεί όχι μόνο να ελαττώσει αλλά και να εξαλείψειτις επιπτώσεις της νόσου σήμερα».
H κ. Χαρά Μάργαρη, Πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρίας Κλινικής Κυτταρολογίας, Διευθύντρια Κυτταρολογικού Εργαστηρίου «Γ.Π.Μ. ΕΛΕΝΑ ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ» τόνισε : «Οι γυναίκες θα πρέπει να συνεχίζουν ναπραγματοποιούν το Test Pap και μετά τον εμβολιασμό. Σαν μήνυμα σε αυτήν την τόσο σημαντική ημέρα θα ήθελα να τονίσω ότι τα εμβόλια, ο έλεγχος των γυναικών με Pap Test και συμπληρωματικά DNA Test, θα βοηθήσουν για να σωθούν οι γυναίκες από τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας».
Ο κ. Γεώργιος Πατούλης, Πρόεδρος Διαδημοτικού Δικτύου Υγείας & Κοινωνικής Αλληλεγγύης Ο.Τ.Α, Αντιπρόεδρος Ιατρικού Συλλόγου Αθηνών, Δήμαρχος Αμαρουσίου, δήλωσε : Το Διαδημοτικό Δίκτυο Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης ΟΤΑ, με 140 Δήμους-μέλη από όλη την Ελλάδα, συνεργάζεται για άλλη μια φορά και φέτος με την Οργάνωση «Αγκαλιάζω» για τη στήριξη των δράσεων πρόληψης για τον Καρκίνο του Τραχήλου της Μήτρας ο οποίος αφορά χιλιάδες γυναίκες. Με την ιδιότητα μου ως ιατρός θα ήθελα να τονίσω τη σημασία της πρόληψης για τη συγκεκριμένη ασθένεια η οποία επιτυγχάνεται μέσω του PAP TEST και του εμβολίου σύμφωνα πάντα με τις οδηγίες του ιατρού της κάθε ενδιαφερόμενης».
ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΟΕΚΚ
Ο Όμιλος Εθελοντών κατά του Καρκίνου - ΑΓΚΑΛΙΑΖΩ δραστηριοποιείται εδώ και 32 χρόνια με οργανωμένα Εθελοντικά Προγράμματα στο χώρο του καρκίνου. Είναι Μη Κυβερνητική Οργάνωση μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα και διοικείται από 11μελές Διοικητικό Συμβούλιο. Το έργο του Ομίλου υποστηρίζεται από Επιστημονική Επιτροπή, εκπαιδευμένους εθελοντές και επαγγελματίες. Για τον καρκίνο του Τραχήλου της Μήτρας έχει υλοποιήσει προγράμματα έγκαιρης διάγνωσης σε συνεργασία με επαγγελματίες υγείας από Δημόσια νοσοκομεία σε απομακρυσμένες περιοχές αλλά και περιοχές όπου ζουν κοινωνικά αποκλεισμένες ομάδες πληθυσμού.
ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ECCA
Η ECCA ιδρύθηκε το 2002 από τη συνένωση 15 οργανισμών από όλη την Ευρώπη, με στόχο το συντονισμό πανευρωπαϊκών προγραμμάτων για την ευαισθητοποίηση του κοινού πάνω στην πρόληψη του Καρκίνου του Τραχήλου της Μήτρας. Στο πανευρωπαϊκό δίκτυο της ECCA συμμετέχουν 61 οργανισμοί από 26 διαφορετικές χώρες. Στην Ελλάδα εκπροσωπείται από τον κ. Θεόδωρο Αγοραστό και το Νοσοκομείο Παπαγεωργίου της Θεσσαλονίκης.
Ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας μπορεί να προληφθεί μέσω του εμβολιασμού και του τεστ Παπανικολάου
Στοιχεία για τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας
Ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας είναι ο δεύτερος συχνότερος καρκίνος παγκοσμίως σε γυναίκες κάτω των 45 ετών, ενώ επίσης προσβάλλει ένα σημαντικό αριθμό γυναικών πάνω από την ηλικία αυτή. Έως και το 80% των γυναικών θα έρθει σε επαφή με τον ιό, κάποια στιγμή στη ζωή του, κάποιοι τύποι του οποίου μπορεί να προκαλέσουν καρκίνο του τραχήλου της μήτρας1,2,3,4.
Στην Ευρώπη, 1 γυναίκα πεθαίνει από καρκίνο του τραχήλου της μήτρας κάθε 18 λεπτά5
Στην Ελλάδα, περίπου 600 γυναίκες διαγιγνώσκονται με καρκίνο στον τράχηλο της μήτρας κάθε χρόνο, ενώ υπολογίζεται επίσης ότι ετησίως 250 Ελληνίδες χάνουν τη μάχη με τη ζωή εξαιτίας αυτής της νόσου5
Ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας προκαλείται από κάποιους τύπους ενός κοινού ιού που ονομάζεται Ιός των Ανθρώπινων Θηλωμάτων ή HPV 1
Ο HPV μπορεί να μεταδοθεί μέσω της σεξουαλικής επαφής ακόμη κι αν δεν είναι ολοκληρωμένη7
Η πιθανότητα μετάδοσης του ιού αυξάνεται όσο μεγαλύτερος γίνεται ο αριθμός των προηγούμενων σεξουαλικών συντρόφων1
Μέχρι στιγμής έχουν προσδιοριστεί περίπου 100 τύποι του HPV. Από αυτούς μόνο 15 τύποι HPV είναι ογκογόνοι, δηλαδή θεωρούμενοι ότι προκαλούν καρκίνο του τραχήλου της μήτρας9,10
Οι τύποι 16 και 18 του HPV ευθύνονται για άνω του 70% των περιστατικών καρκίνου του τραχήλου της μήτρας10
Η λοίμωξη σπάνια εμφανίζει συμπτώματα. Ενώ οι περισσότερες λοιμώξεις υποχωρούν από μόνες τους, ορισμένες παραμένουν και μπορεί να εξελιχθούν σε καρκίνο του τραχήλου της μήτρας6
Ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας προλαμβάνεται μέσω πρωτογενούς πρόληψης (εμβολιασμός) και δευτερογενούς πρόληψης (τεστ Παπανικολάου)
Ο τακτικός έλεγχος με το τεστ Παπανικολάου είναι ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για τον εντοπισμό αλλοιώσεων στον τράχηλο, οι οποίες μπορεί να αποτελούν τα πρώιμα στάδια καρκίνου του τραχήλου της μήτρας
Τα δύο εμβόλια που διατίθενται μπορούν να προστατεύσουν έναντι του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας
Μοντέλα δείχνουν ότι ο εμβολιασμός σε συνδυασμό με τον τακτικό προληπτικό έλεγχο θα μπορούσε να μειώσει την πιθανότητα ανάπτυξης καρκίνου του τραχήλου της μήτρας κατά 94% σε σύγκριση με τη μη παρέμβαση8
Τακτικός έλεγχος με τεστ Παπανικολάου
Για πολλά χρόνια, ο τακτικός έλεγχος με τεστ Παπανικολάου ήταν ο μόνος τρόπος εντοπισμού λοίμωξης από τον ιό HPV. Το τεστ αυτό βοηθά στην πρόληψη του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας μέσω του εντοπισμού παθολογικών κυττάρων στον τράχηλο πριν αυτά γίνουν καρκινογόνα. Οι ζωές πολλών γυναικών έχουν σωθεί και πολλά περιστατικά της νόσου έχουν προληφθεί ως αποτέλεσμα επιτυχημένων προγραμμάτων με το τεστ Παπανικολάου. Το τεστ Παπανικολάου συνεχίζει να αποτελεί βασικό μέρος της προστασίας έναντι του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας.
Εμβολιασμός έναντι του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας
Τα εμβόλια HPV διατίθενται, παρέχοντας προστασία έναντι των πιο συχνών ογκογόνων τύπων του ιού HPV 16 και 18, που μπορεί να προκαλέσουν Καρκίνο Τραχήλου της Μήτρας. Οι δύο αυτοί τύποι ευθύνονται για πάνω από το 70% των περιπτώσεων καρκίνου τραχήλου της μήτρας.
Τα εμβόλια HPV έχουν ενταχθεί στο Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών και συνιστώνται σε κορίτσια ηλικίας 12 έως 26 ετών και χορηγούνται ΔΩΡΕΑΝ από τα ασφαλιστικά ταμεία της χώρας.
Ο εμβολιασμός προετοιμάζει το ανοσοποιητικό σύστημα του οργανισμού βοηθώντας να προληφθεί η λοίμωξη από κάποιους ογκογόνους τύπους του ιού. Οπότε, ο οργανισμός του εμβολιασμένου είναι έτοιμος να αντιμετωπίσει επόμενη λοίμωξη από αυτούς τους τύπους, αν προσβληθεί από αυτούς.
Ο εμβολιασμός μπορεί να προλάβει πάνω από το 70% των περιπτώσεων καρκίνου τραχήλου της μήτρας που προκαλούνται από τους πιο κοινούς ογκογόνους τύπους αλλά δεν προστατεύει έναντι όλων των ογκογόνων τύπων. Για το λόγο αυτό ο περιοδικός προσυμπτωματικός έλεγχος με τεστ Παπανικολάου παραμένει ιδιαίτερα σημαντικός.
Ο εμβολιασμός περιλαμβάνει 3 δόσεις και ολοκληρώνονται σε μία περίοδο 6 μηνών.
Βιβλιογραφικές Αναφορές
1. Baseman JG, Koutsky LA. The epidemiology of human papillomavirus infections. J Clin Virol 2005; 32S: S16-S24.
2. Bosch FX, de Sanjose S. Chapter 1 : Human papillomavirus and cervical cancer -burden and assessment of causality. J Natl Cancer Inst Monogr, 2003; 3-13.
3. Koutsky L. Epidemiology of genital human papillomavirus infection. Am J Med 1997; 102: 3-8.
4. Brown DR, Shew ML, Qadadri B, Neptune N, Vargas M, Tu W, Juliar BE, Breen TE, Fortenberry JD. A longitudinal study of genital human papillomavirus infection in a cohort of closely followed adolescent women. J Infect Dis 2005; 191: 182-192.
5. Ferlay J et al. GLOBOCAN 2002: Cancer incidence, mortality and prevalence worldwide. IARC CancerBase No. 5, version 2.0. IARCPress, Lyon 2004.
6. Bosch FX, Lorincz A, Munoz N, et al. The causal relation between human papillomavirus and cervical cancer. J Clin Pathol 2002; 55: 244-265.
7. Schiffman M, Kjaer SK. Chapter 2: Natural history of anogenital human papillomavirus infection and neoplasia. J Natl Cancer Inst Monogr 2003; 31: 14-19.
8. Goldie SJ, Kohli M, Grima D, Weinstein MC, Wright TC, Bosch FX, Franco E. Projected clinical benefits and cost-effectiveness of a human papillomavirus 16/18 vaccine. J Natl Cancer Inst 2004b; 96: 604-615.
9. Munoz N, Bosch FX, de Sanjose S, et al. Epidemiologic classification of human papillomavirus types associated with cervical cancer. N Engl J Med 2003; 348: 518-527.
10. Munoz N, Bosch FX, Castellsague X, Diaz M, de Sanjose S, Hammouda D, Shah KV, Meijer CJLM. Against which human papillomavirus types shall we vaccinate and screen? The international perspective. Int J Cancer 2004; 111: 278-28.
Eικόνα 1. Διακρίνονται από τα αριστερά προς τα δεξιά οι:
κ. Ανδρέας Κωνσταντόπουλος, κ. Ιωσηφίνα Σκούρτα, κ. Θεόδωρος Αγοραστός,
κ. Δημήτρης Αβραμόπουλος, κ. Φάνη Πάλλη-Πετραλιά, κ. Εμμανουήλ Διακομανώλης, κ. Ευάγγελος Παρασκευαΐδης.
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ
Συνέντευξη Τύπου για την Επίσημη Έναρξη της 3ης Ευρωπαϊκής Εβδομάδας Πρόληψης κατά του Καρκίνου του Τραχήλου της Μήτρας,
18 - 24 Ιανουαρίου 2009
19 Ιανουαρίου 2009, ώρα 12.00
Ένωση Ανταποκριτών Ξένου Τύπου, Ακαδημίας 23
κ. Ιωσηφίνα Σκούρτα, Πρόεδρος Δ.Σ. ΟΕΚΚ ΑΓΚΑΛΙΑΖΩ
κ. Θεόδωρος Αγοραστός, Εκπρόσωπος ECCA στην Ελλάδα, Καθηγητής Α' Μαιευτικής Γυναικολογικής Κλινικής Α.Π.Θ.,Νοσοκομείο Παπαγεωργίου Θεσσαλονίκη
Υπουργός Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης κ. Δημήτρης Αβραμόπουλος
Υπουργός Απασχόλησης και Κοινωνικής Προστασίας κ. Φάνη Πάλλη - Πετραλιά
κ. Εμμανουήλ Διακομανώλης, Καθηγητής Μαιευτικής - Γυναικολογίας Πανεπιστημίου Αθηνών, Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Παθολογίας Τραχήλου και Κολποσκόπησης
Ομιλία με θέμα : H πρωτογενής και δευτερογενής πρόληψη του Καρκίνου του Τραχήλου της Μήτρας
κ. Ευάγγελος Παρασκευαΐδης, Πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Κολποσκόπησης και Παθολογίας Τραχήλου Καθηγητής Μαιευτικής / Γυναικολογίας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων
Ομιλία με θέμα : H ανάγκη ενημέρωσης των γυναικών στο θέμα της πρόληψης από το γιατρό τους.
κ. Ανδρέας Κωνσταντόπουλος, Πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών, Πρόεδρος της Πανευρωπαϊκής Παιδιατρικής Εταιρείας, Πρόεδρος της Ελληνικής Παιδιατρικής Εταιρείας, Καθηγητής Παιδιατρικής Ομιλία με θέμα : Η σημασία της ένταξης του HPV εμβολίου στο Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών
κ. Χαρά Μάργαρη, Πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρίας Κλινικής Κυτταρολογίας, Διευθύντρια Κυτταρολογικού Εργαστηρίου «Γ.Π.Μ. ΕΛΕΝΑ ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ»
Ομιλία με θέμα : Η εφαρμογή του Pap Test στην μετά εμβολιασμό εποχή.
κ. Στέλιος Φωτίου, Μαιευτήρας - Γυναικολόγος, Αναπληρωτής Καθηγητής Β' Μαιευτικής -
Γυναικολογικής Κλινικής Πανεπιστήμιο Αθηνών, Πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας
Γυναικολογικής Ογκολογίας
Ομιλία με θέμα : Oι επιπτώσεις του Καρκίνου του Τραχήλου της Μήτρας στις νέες γυναίκες παγκοσμίως.
κ. Γεώργιος Πατούλης, Πρόεδρος Διαδημοτικού Δικτύου Υγείας & Κοινωνικής Αλληλεγγύης Ο.Τ.Α, Αντιπρόεδρος Ιατρικού Συλλόγου Αθηνών, Δήμαρχος Αμαρουσίου
Πηγή: Δελτίο τύπου, Αθήνα, 19/01/2009, V+O COMMUNICATION