H θέσης του Ευρωπαϊκου
ΚολλεγΙου
Μαιευτήρων - Γυναικολόγων
είς την αποθήκευση αίματος ομφαλΙου λώρου
Ευρωπαϊκή ομάς ηθικής
΄Από έπανειλημμένα δημοσιεύματα
είς τά Θέματα Μαιευτικής Γυναικολογίας οί συνάδελφοι μας είναι γνώσται καί ένήμεροι
τών τελευταίων προόδων οί όποίες είναι πραγματικώς έκπληκτικές είς ζητήματα
μεταμοσχεύσεων βλαστικών κυττάρων άλλά καί αίματος έκ τού όμφαλίου λώρου. (
F.A.Van Assche et al. ΄Η χρήσις τών βλαστικών κυττάρων 2002, τ.2,125, Α.Καλογερόπουλος,
΄Ηθικά καί δεοντολογικά ζητήματα μέ τήν χρήση βλαστικών κυττάρων 2003, τ.4,
421 )
Τελευταίως ήγέρθησαν ώρισμένα ζητήματα ύποκινηθέντα άπό έμπορικές τράπεζες άποθηκεύσεως
αίματος όμφαλίου λώρου άνευ γνώσεως τού θέραποντος μαιευτήρος.Πρός πληρεστέρα
ένημέρωση τών συναδέλφων παραθέτομε έν μεταφράσει τήν γνώμάτευση αρ. 19 τής
Εύρωπαϊκής όμάδος ΄Ηθικής είς τήν Επιστήμην καί Νέαν Τεχνολογίαν. Ε.
΄Η Εύρωπαϊκή όμάς ήθικής άνακοινώνει δημοσίως τήν γνώμην της είς ζητήματα ήθικής τής άποθηκεύσεως αίματος έκ τού όμφαλίου λώρου
΄Η Εύρωπαϊκή Όμάς Ήθικής είς τήν ΄Επιστήμην καί Νέαν τεχνολογίαν (EGE) προεδρευομένη άπό τόν Σουηδόν φιλόσοφον Goran Hermeren υίοθέτησε τήν 16ην Μαρτίου 2004 τήν γνώμην της Νο 19 έπί ήθικών ζητημάτων άποθηκεύσεως αίματος όμφαλίου λώρου. ΄Η έν λόγω όμάς είναι άνεξάρτητος διεπιστημονική καί πλουραλιστική άποτελουμένη άπό δώδεκα μέλη. Σκοπός της είναι νά συμβουλεύση τήν Εύρωπαϊκή κοινότητα ώς πρός τό πώς οί ήθικές άπόψεις τής Εύρωπαϊκής κοινωνίας μπορεί νά συμβαδίζουν μέ τίς έπιστημονικές καί τεχνολογικές έξελίξεις πού συμβαίνουν είς τήν κοινότητα.
΄Από τό 1988 τά κύτταρα
τού αίματος έκ τού όμφαλίου λώρου χρησιμοποιούνται είς μεταμοσχεύσεις πρός θεραπείαν
άσθενών μέ νοσήματα αίματος καί άνοσολογικές καταστάσεις άπαιτούσες αίματοποητικά
βλαστικά κύτταρα. ΄Ως γνωστόν τό αίμα τού όμφαλίου λώρου είναι πλούσιο είς αίματοποιητικά
βλαστικά κύτταρα δυνάμενα νά άναπαραχθούν είς τόν μυελό τών όστών άσθενών, δημιουργόντας
κύτταρα αίματος. Λόγω τών άνοσολογικών τους χαρακτηριστικών τά βλαστικά κύτταρα
έκ τού όμφαλίου λώρου έχουν μικροτέρα πιθανότητα νά άπορριφθούν άπό τά κύτταρα
μυελού τών όστών.
Συνήθως τό αίμα άποθηκεύεται είς τράπεζες αίματος νοσοκομείων δημοσίων καί ίδιωτικών
άπό έθελοντική προσφορά.
΄Η ΄Ομάς μας είναι τής γνώμης ότι " ή ύποστήριξις τών τραπεζών διά άποθήκευσιν
αίματος όμφαλίου λώρου πρός άλλογενετικές μεταμοσχεύσεις πρέπει νά ύποστηριχθή
καί νά έξασφαλισθή ή μακροχρόνιος λειτουργία τους ". ΄Ο καταρτισμός πινάκων
καί καταλόγων πού θά έξασφαλίζει τήν δυνατότητα κάθε άσθενής νά εύρίσκει τόν
κατάλληλον άνοσοβιολογικόν μεταμοσχευτικόν του τύπον πρέπει νά ύποστηριχθή.
Οί ήθικές άρχές λειτουργίες τέτοιων τραπεζών πρέπει νά διέπονται άπό έκείνες
κάθε άλλης τραπέζης μεταμοσχεύσεως ζωικών ίστών. Είς τήν προηγουμένως έκδοθείσαν
όδηγίαν Νο 11 σέ ήθικά ζητήματα τραπεζών ζωικών ίστών ή ΄Ομάς ύπεγράμμισε τήν
σωματική άκεραιότητα, τόν σεβασμό τών ίδιωτικών καί εύαισθήτων δεδομένων, τήν
άνάπτυξη άλληλεγγύης, τήν άνευ διακρίσεως πρόσβαση κάθε άσθενούς έχοντος άνάγκη
καί τήν συναίνεσιν τού δωρητού.
Τελευταίως ένεφανίσθησαν
καί έμπορικές τράπεζες δεχόμεναι τήν συλλογή καί άποθήκευση αίματος όμφαλίου
λώρου έναντι άμοιβής διά τυχόν μελλοντική χρησιμοποίηση σέ κατάσταση άνάγκης
άπό τό παιδί άπό όπου έλήφθη ή γιά συγγενικό του πρόσωπο.
΄Η πιθανότης νά χρειασθή αύτόλογος μεταμόσχευσις έχει ύπολογισθή σέ 1 πρός 20.000
κατά τά πρώτα είκοσι έτη ένώ άκόμη δέν έχει έπιβεβαιωθή ή δυνατότης χρησιμοποιήσεως
τού ληφθέντος αίματος μετά τά δεκαπέντε έτη άποθηκεύσεως.
Πολλή μεγάλης έκτάσεως έρευνα έπιτελείται σέ βλαστικά κύτταρα
καί ίδιαιτέρως στή βιολογία καί διαφοροποίηση τών πολυδυνάμων βλαστικών κυττάρων
σέ είδικούς τύπους δυναμένους νά χρησιμοποιηθούν κλινικώς πρός θεραπείαν χρονίων
νοσημάτων όπως νόσου τού Parkinson, σακχαρώδους διαβήτου, καρκίνου, έμφραγμάτων
μυοκαρδίου καί σέ σωρείας άλλων στήν άναζωογονητική ίατρική. Μέχρι σήμερα όμως
δέν έχει άποδειχθή άναμφισβήτητα ή κλινική χρήσις τών βλαστικών κυττάρων ή δέ
χρήσις τών κυττάρων τού αίματος τού όμφαλίου λώρου είναι σήμερον καθαρώς ύποθετική.
΄Ακόμη καί έάν μπορέσει νά άποδείξει ή έρευνα ότι τά κύτταρα έκ τού όμφαλίου
λώρου μπορεί νά χρησιμεύσουν διά τέτοια νοσήματα δέν είναι άκόμη ξεκαθαρισμένο
τό έάν είναι προτιμώτερα άπό τά κύτταρα τού μυελού τών όστών τού ίδίου προσώπου
ή άλλου άτόμου ( άλλογενετικά βλαστικά κύτταρα ) μέ καλώς συμβατό ίστολογικό
τύπο. ΄Εκ τούτου προκύπτει ότι είναι πολύ ύποθετική καί μή βεβαιωμένη ή θέσις
ότι κύτταρα τού όμφαλίου λώρου λαμβανόμενα καί άποθηκευόμενα σήμερα γιά μελλοντική
αύτόλογο χρήση θά έχουν τότε κάποια άξία.
Αύτός είναι ό λόγος γιά τόν όποίο ή Εύρωπαϊκή ΄Ομάς ΄Ηθικής είναι τής γνώμης
ότι ή " ή διαφημιζομένη δυνατότης τών έμπορικών τραπεζών ζωικών προϊόντων
νά άποθηκεύσουν αίμα έκ τού όμφαλίου λώρου μπορεί νά άμφισβητηθή, καθ΄όσον προσπαθούν
νά πωλήσουν ύπηρεσίες οί όποίες πρός τό παρόν δέν έχουν άποδεδειγμένη χρησιμότητα
άναφορικώς μέ θεραπευτικές δυνατότητες".
Καί ένώ μερικά μέλη τής έπιτροπής είναι τής γνώμης ότι τέτοιες δραστηριότητες
πρέπει νά άπαγορευθούν, ή πλειοψηφία θεωρεί ότι τέτοιες δραστηριότητες πρέπει
νά μή έπικροτούνται μέν άλλά νά μή άπογορευθούν καθότι τό τελευταίο άποτελεί
άδικαιόλογητο περιορισμό στήν δυνατότητα κάποιας έρεύνης καί δημιουργικής προσπαθείας
ώς καί στήν έλευθερία έκλογής πού θά ήθελαν νά είχαν μερικά άτομα.
΄Εάν άφεθούν νά λειτουργούν έμπορικές τράπεζες αίματος όμφαλίου λώρου τότε θά
πρέπει νά δίδεται ή δυνατότης ένημερώσεως στούς καταναλωτάς πού θέλουν νά έπωφεληθούν
τών δυνατοτήτων τους μαζί μέ τήν σήμερον έπικρατούσα έπιστημονική άποψη ότι
ή πιθανότης τό άποθηκευμένο δείγμα νά χρησιμοποιηθή πρός θεραπεία κάποιου παιδιού,
είναι άμελητέα, ότι οί θεραπευτικές δυνατότητες είναι σέ ύψηλώς ύποθετικά στάδια
καί ότι ή μέχρι σήμερον έρευνα δέν έχει άποδείξει τήν δυνατότητα χρησιμοποιήσεως
τών κυττάρων έκ τού όμφαλίου λώρου πρός θεραπευτική χρήση στό ίδιο άτομο. Κατόπιν
τούτου ή ένημέρωσης πρέπει νά είναι ίδιαιτέρως σαφής ότι ή αύτοδιατήρησις έχει
μικρή κλινική σημασία μέ τά σημερινά δεδομένα τής έπιστημονικής έρεύνης. Οί
πληροφορίες αύτές πρέπει νά καθιστούν γνωστές σέ όλα τά μέσα ένημερώσεως καί
στό ΄Ιντερνετ καθώς καί σέ κάθε συμβόλαιο ή σύμβαση έμπορικών τραπεζών καί πελατών
των.
΄Η Εύρωπαϊκή ΄Ομάς ΄Ηθικής εύχαριστώς γνωστοποιεί τήν άποδοχήν κατά τήν 2αν
Μαρτίου 2004 έκ μέρους τού κοινοβουλίου τής Εύρωπαϊκής ΄Ενώσεως καί τού Εύρωπαϊκού
Συμβουλίου τών όδηγιών διά τήν ποιότητα καί άσφάλεια τών δωρητών, τήν δυνατότητα
λήψεως, έπεξεργασίας, διατηρήσεως καί χορηγήσεως ζωικών ίστών καί κυττάρων έντός
νομικού πλαισίου σέ θέματα δικαιοδοσίας, άδείας, έγκυρότητος, έπιθεωρήσεως,
έλέγχου, έγκρίσεως, προαγωγής, δημοσιότητος καί έπστημονικής πείρας. ΄Επιπροσθέτως
ή ΄Ομάς έπιμένει στό " ότι οίαδήποτε μορφή διαφημίσεως άπό έμπορική τράπεζα
αίματος όμφαλίου λώρου είς τά μέσα ένημερώσεως καί είς τό Διαδίκτυον πρέπει
νά έπιβλέπεται έπαρκώς άπό τίς κρατικές άρχές ".
