Δύο νέα φάρμακα για την
αντιμετώπιση
του καρκίνου του παχέος εντέρου 11/05
Δύο νέες επαναστατικές θεραπείες
βάζουν φρένο στην εξέλιξη του καρκίνου του παχέος εντέρου και καταφέρνουν να
αυξήσουν σημαντικά την επιβίωση των ασθενών. Ήδη ιατροί και ασθενείς χαμογελούν
αισιόδοξα, καθώς οι νέες θεραπείες προσφέρουν σημαντική βοήθεια στους δεκάδες
χιλιάδες ασθενείς που πάσχουν από τη νόσο, ακόμα και σε εκείνους που βρίσκονται
σε προχωρημένο στάδιο.
Οι νέες επαναστατικές θεραπείες που έχουν πλέον στη διάθεσή τους οι επιστήμονες
είναι:
· το Avastin® (bevacizumab), που έχει αποδειχθεί ότι αυξάνει κατά 30% το
προσδόκιμο ζωής των ασθενών, συγκριτικά με τη χημειοθεραπεία μόνο, και
· το Xeloda® (capecitabine), που μπορεί να "καταστρέψει" τα καρκινικά
κύτταρα που επιβιώνουν μετά τη χειρουργική αφαίρεση όγκου στο παχύ έντερο, μειώνοντας
κατά 14% τον κίνδυνο υποτροπής της νόσου, σε σύγκριση με την κλασική ενέσιμη
χημειοθεραπεία. Επιπλέον το Xeloda έχει ευνοϊκότερο προφίλ ασφάλειας έναντι
της ενέσιμης χημειοθεραπείας, ενώ η λήψη του στο σπίτι έχει ως αποτέλεσμα την
ουσιαστική αναβάθμιση της ποιότητας ζωής των ασθενών, αφού μειώνεται ο χρόνος
παραμονής τους στο νοσοκομείο.
Η αντιμετώπιση του καρκίνου του παχέος εντέρου αποτελεί μία ιδιαίτερη κατάσταση,
καθώς ο κύριος τρόπος θεραπείας είναι η χειρουργική επέμβαση, είτε μόνη της
είτε σε συνδυασμό με χημειοθεραπεία και ακτινοθεραπεία.
Στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ σήμερα οι ασθενείς με προχωρημένο (μεταστατικό) καρκίνο
του παχέος εντέρου έχουν τη δυνατότητα να λαμβάνουν τη νέα φαρμακευτική ουσία
bevacizumab (Avastin). Η bevacizumab, όταν χορηγείται με χημειοθεραπεία, έχει
αποδειχθεί ότι αυξάνει κατά 30% το προσδόκιμο ζωής των ασθενών, συγκριτικά με
τη χημειοθεραπεία μόνο. Το Avastin λειτουργεί με διαφορετικό τρόπο απ' ό,τι
η παραδοσιακή χημειοθεραπεία, αναστέλλοντας την ανάπτυξη ενός δικτύου αιμοφόρων
αγγείων που τροφοδοτούν με οξυγόνο τους καρκινικούς ιστούς και συνεπώς διακόπτει
την ανάπτυξη ή την εξάπλωσή τους (μεταστάσεις) σε άλλα σημεία του σώματος.
"Για αρκετές δεκαετίες οι ερευνητές προσπαθούσαν να απαντήσουν στο ερώτημα
αν η καταστροφή των αιμοφόρων αγγείων εμποδίζει την αύξηση και τη διασπορά του
όγκου και αν τελικά αυξάνει την επιβίωση των ασθενών", εξηγεί ο καθηγητής
David Cunningham, επικεφαλής του Γαστρεντερολογικού Τμήματος στο Royal Marsden
Hospital στη Μ. Βρετανία. "Η bevacizumab αποτελεί πραγματική πρόοδο στην
αντιμετώπιση του καρκίνου".
Οι ειδικοί εξηγούν ότι η bevacizumab εκπροσωπεί μια νέα κατηγορία φαρμάκων,
τα οποία δεν είναι κυτταροτοξικά και επομένως δεν προκαλούν τις συνηθισμένες
ανεπιθύμητες ενέργειες της χημειοθεραπείας. Έτσι μπορούν να συνδυάζονται με
την καθιερωμένη χημειοθεραπευτική αγωγή χωρίς να επιβαρύνουν τον ασθενή.
Περιορισμό του κινδύνου που απειλεί τους ασθενείς από τη διασπορά των καρκινικών
κυττάρων υπόσχεται η φαρμακευτική ουσία capecitabine (Xeloda). Πρόκειται για
μία πρωτοποριακή θεραπεία σε μορφή χαπιού, η οποία μπορεί να καταστρέψει τα
καρκινικά κύτταρα που επιβιώνουν μετά τη χειρουργική αφαίρεση όγκου στο παχύ
έντερο. Είναι η απλούστερη δυνατή μορφή χημειοθεραπείας, η οποία έχει λιγότερο
σοβαρές ανεπιθύμητες ενέργειες σε σύγκριση με την καθιερωμένη ενδοφλέβια θεραπεία.
Πρόσφατη μελέτη έδειξε ότι αυτή η νέα θεραπεία μειώνει κατά 14% τον κίνδυνο
υποτροπής της νόσου, σε σύγκριση με την κλασική χημειοθεραπεία, χωρίς μάλιστα
να έχει τις ανεπιθύμητες ενέργειές της.
"Πρόκειται για μία πολύ αποτελεσματική, ασφαλή και εύκολη στη χρήση θεραπεία,
η οποία μπορεί να αντικαταστήσει την ενέσιμη χημειοθεραπεία", σχολίασε
ο Jim Cassidy, καθηγητής Ογκολογίας στην Έρευνα για τον Καρκίνο στο Ηνωμένο
Βασίλειο. Σύμφωνα με τον καθηγητή, για πρώτη φορά οι ασθενείς με καρκίνο του
παχέος εντέρου θα έχουν πρόσβαση σε μία μοναδική θεραπευτική επιλογή, η οποία
παρέχει μία αποτελεσματική από του στόματος θεραπεία που είναι καλά ανεκτή και
μπορεί να ληφθεί από τον ασθενή στο σπίτι του, βελτιώνοντας ουσιαστικά την ποιότητα
ζωής του, αφού δεν χρειάζεται να δαπανά το χρόνο του στο νοσοκομείο προκειμένου
να λάβει την ενέσιμη χημειοθεραπεία.
Τα εξαιρετικά θετικά αποτελέσματα των κλινικών μελετών οδήγησαν τις αρμόδιες
υγειονομικές υπηρεσίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τον Οργανισμό Τροφίμων και
Φαρμάκων των ΗΠΑ (FDA) να εγκρίνουν πρόσφατα τη νέα θεραπεία capecitabine για
τη θεραπεία του καρκίνου του παχέος εντέρου σταδίου ΙΙΙ (μετά τη χειρουργική
επέμβαση) σε όλες τις χώρες-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και στην Αμερική. Κατά
συνέπεια, η νέα αυτή μορφή χημειοθεραπείας θα καταστεί η καθιερωμένη θεραπευτική
προσέγγιση για τον καρκίνο του παχέος εντέρου σταδίου ΙΙΙ.
Η έγκριση βασίστηκε στη μελέτη-ορόσημο "X-ACT", από την οποία προέκυψε
ότι η capecitabine μπορεί να αντικαταστήσει τη μέχρι τώρα ενδοφλέβια χημειοθεραπεία.
Η μελέτη-ορόσημο "X-ACT" έδειξε τα εξής:
Η νέα θεραπεία είναι τουλάχιστον εξίσου αποτελεσματική με την ενδοφλέβια χημειοθεραπεία
όσον αφορά στην ελεύθερη νόσου επιβίωση και είναι ανώτερη όσον αφορά στη μείωση
του κινδύνου υποτροπής του καρκίνου.
Κατά μέσο όρο, κάθε ασθενής που λάμβανε τη νέα θεραπεία χρειάσθηκε να πραγματοποιήσει
μόνο 8 νοσοκομειακές επισκέψεις, σε σύγκριση με 30 επισκέψεις που θα έπρεπε
να κάνει αν λάμβανε ενδοφλέβια θεραπεία. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα σημαντική εξοικονόμηση
δαπανών, που αποτελεί σημαντικό πλεονέκτημα για ιατρούς, νοσηλευτές και φαρμακοποιούς
στο σύγχρονο σύστημα περίθαλψης.
Σχετικά με τον
καρκίνο του παχέος εντέρου
Το 2004 ο καρκίνος του παχέος εντέρου ήταν η δεύτερη πιο συνήθης μορφή καρκίνου
στην Ευρώπη, με 376.400 νέους ασθενείς. Ο καρκίνος του παχέος εντέρου αποτελεί
επίσης το δεύτερο αίτιο θανάτου από οποιονδήποτε καρκίνο στην Ευρώπη. Η νόσος
αποτελεί το 9,4% όλων των περιπτώσεων καρκίνου στους άνδρες και το 10,1% στις
γυναίκες. Έχει αποδειχθεί ότι 1 στους 3 ασθενείς εντοπίζεται εξαρχής με μεταστατική
νόσο, ενώ το 50% από όσους διαγνώσθηκαν σε αρχικά στάδια εμφανίζουν μεταστάσεις
και χάνουν τελικά τη ζωή τους.
Σύμφωνα με τα επιδημιολογικά στοιχεία, το 6% των Ευρωπαίων κινδυνεύουν να εκδηλώσουν
καρκίνο του παχέος εντέρου. Σε ό,τι αφορά τη χώρα μας, ανησυχία προκαλεί το
γεγονός ότι μεγάλος αριθμός Ελλήνων ηλικίας άνω των 45 ετών έχουν πολύποδα στο
παχύ έντερο, η ύπαρξη του οποίου, όπως είναι γνωστό, ευθύνεται για το 90% των
περιπτώσεων της νόσου.
Η αιτία του ορθοκολικού καρκίνου είναι ακόμα σε μεγάλο βαθμό άγνωστη, ωστόσο
έχουν αναδειχθεί πιθανοί παράγοντες κινδύνου. Αυτοί είναι οι εξής: κακή διατροφή
(υψηλής περιεκτικότητας σε ζωικό λίπος, χαμηλής σε ίνες), παχυσαρκία, οικογενειακό
ιστορικό ορθοκολικού καρκίνου, ιστορικό πολύποδα στο έντερο, ηλικία (ο κίνδυνος
αυξάνεται πάνω από τα 50) και έλλειψη σωματικής άσκησης.
Τα συμπτώματα του ορθοκολικού καρκίνου είναι η ύπαρξη αίματος στις κενώσεις,
μεταβολή στη φυσιολογική λειτουργία του εντέρου (όπως διάρροια ή δυσκοιλιότητα)
χωρίς εμφανή λόγο, που διαρκεί περισσότερο από 6 εβδομάδες, ανεξήγητη απώλεια
βάρους, πόνος στην κοιλιά ή στον πρωκτό.