O ñüëïò ôïõ oéêoãåíåéáêoý
éáôñoý
êáé ç áîéïëüãçóÞ ôïõ áðü ôïí áóèåíÞ
ÊÙÍÓÔÁÍÔÉÍÏÓ
Ó. ÐÁÓ×ÁËÉÄÇÓ
ÕðïøÞöéïò äéäÜêôïñáò óôç Äéïßêçóç Nïóïêïìåéáêþí MïíÜäùí óôçí Ýäñá KïéíùíéêÞò
IáôñéêÞò êáé Management ôïõ Iáôñéêïý Ðáí/ìßïõ ôçò Óüöéáò óôç Bïõëãáñßá.
Ðåñßëçøç:
BáóéêÞ ðñïôåñáéüôçôá ôçò ìåôáññýèìéóçò åíüò óõóôÞìáôïò õãåßáò åßíáé ç äçìéïõñãßá
ìéáò áðïôåëåóìáôéêÞò ÐñùôïâÜèìéáò Öñïíôßäáò Yãåßáò. H ðñáãìáôïðïßçóç ôçò ðñïôåñáéüôçôáò
áõôÞò èÝôåé íÝåò êáé äéåõñõìÝíåò áðáéôÞóåéò áðü ôïí ïéêïãåíåéáêü éáôñü.
Báóéêü êñéôÞñéï ãéá ôç ãåíéêÞ åðáããåëìáôéêÞ áîéïëüãçóç ôïõ ïéêïãåíåéáêïý éáôñïý
åßíáé ç ãíþìç áëëÜ êáé ç éêáíïðïßçóç ôùí áóèåíþí áðü ôéò ðáñå÷üìåíåò áðü áõôüí
õðçñåóßåò.
Óôçí ðáñïýóá åñãáóßá áíáëýïíôáé ôá äåäïìÝíá Ýñåõíáò ðïõ ðñáãìáôïðïéÞèçêå ôï
÷ñïíéêü äéÜóôçìá Óåðôåìâñßïõ-Oêôùâñßïõ 2001 óå ôñåéò ðüëåéò ôçò EëëÜäáò (AèÞíá
- Èåóóáëïíßêç - ÓÝññåò) êáé äýï ôçò Bïõëãáñßáò (Óüöéá - Öéëéððïýðïëç), óå ôõ÷áßá
åðéëåãìÝíç ïìÜäá áóèåíþí.
Ãéá ôçí Ýñåõíá ÷ñçóéìïðïéÞèçêå äïìçìÝíï åñùôçìáôïëüãéï ìå áôïìéêÝò óõíåíôåýîåéò
ðñüóùðï ìå ðñüóùðï (face to face). Tï ó÷åäéáóèÝí ìÝãåèïò ôïõ äåßãìáôïò áíÝñ÷åôáé
óå 500 Üôïìá/÷þñá êáé ôùí äýï öýëëùí êáé áöïñÜ ãåíéêü ðëçèõóìü Üíù ôùí 18 åôþí.
Aðü ôçí áíÜëõóç ôùí áðïôåëåóìÜôùí ôçò Ýñåõíáò ðñïêýðôåé üôé ïé ðáñå÷üìåíåò õðçñåóßåò
ôïõ ïéêïãåíåéáêïý éáôñïý óôçí EëëÜäá êõìáßíïíôáé óå ìÝôñéá åðßðåäá, åíþ ç ðëåéïøçößá
ôùí BïõëãÜñùí åñùôçèÝíôùí äåí åßíáé êáèüëïõ åõ÷áñéóôçìÝíïé êáé äßíïõí ÷áìçëü
âáèìü åìðéóôïóýíçò óôï äéêü ôïõò ïéêïãåíåéáêü éáôñü.
ËÝîåéò åõñåôçñßïõ: ïéêïãåíåéáêüò éáôñüò, ðñùôïâÜèìéá öñïíôßäá õãåßáò, Eèíéêü
Óýóôçìá Yãåßáò
EéóáãùãÞ
O áêñïãùíéáßïò ëßèïò êÜèå óõóôÞìáôïò õãåßáò åßíáé ï èåóìüò ôïõ ïéêïãåíåéáêïý
éáôñïý. H ýðáñîÞ ôïõ èåùñåßôáé õðï÷ñåùôéêÞ ãéá êÜèå óýóôçìá õãåßáò. H õëïðïßçóÞ
ôïõ üìùò åßíáé êáèïñéóôéêÞ ãéá ôçí ðïéüôçôá êáé ôçí åðéôõ÷ßá ôïõ óõóôÞìáôïò.
Óôçí EëëÜäá, ôï Eèíéêü Óýóôçìá Yãåßáò (EÓY) óõãêñïôÞèçêå ðñéí áðü 20 ðåñßðïõ
÷ñüíéá êáé áðïôÝëåóå ìßá ñéæïóðáóôéêÞ ôïìÞ óôï ÷þñï ôçò õãåßáò ãéá ôçí åðï÷Þ
åêåßíç êáé ðñïÝâëåðå ôïí èåóìü ôïõ ïéêïãåíåéáêïý éáôñïý. EÜí áðü ôüôå õëïðïéåßôï
óùóôÜ ï èåóìüò áõôüò, êáé ìüíïí áõôüò, åßíáé ðïëý ðéèáíüí óÞìåñá íá ìçí õðÞñ÷áí
ôá ñÜíôæá, ïé ëßóôåò áíáìïíÞò êáé ç ðáñáïéêïíïìßá ôçò õãåßáò.
ÓÞìåñá, ìå ôïí üñï ãåíéêüò éáôñüò ïñßæåôáé åêåßíïò ï ïðïßïò äéáèÝôåé õøçëüôåñï
åðßðåäï ãíþóåùí óå üëåò ôéò åéäéêüôçôåò êáé õðïåéäéêüôçôåò ôçò éáôñéêÞò óå ó÷Ýóç
ìå ôïí åéäéêü éáôñü. O åéäéêüò éáôñüò õðåñôåñåß óå ãíþóåéò ìüíï óôï óõãêåêñéìÝíï
áíôéêåßìåíï ôçò åéäéêüôçôÜò ôïõ. Óå üëá ôá óõóôÞìáôá õãåßáò ï ïéêïãåíåéáêüò
éáôñüò Ý÷åé õðü ôçí åðßâëåøÞ ôïõ 1.500-2.000 Üôïìá. H ó÷Ýóç ôïõ ìå ôïõò áóèåíåßò
ôïõ äåí åßíáé ìüíï ó÷Ýóç ôå÷íïêñÜôç éáôñïý, áëëÜ ðáñÜëëçëá ó÷Ýóç öéëßáò êáé
åìðéóôïóýíçò. Müíï êáé ìüíï ôüôå êáé åöüóïí áíáðôõ÷èåß áõôÞ ç ó÷Ýóç, ï áóèåíÞò
èá åöáñìüæåé ôéò óõìâïõëÝò êáé èá õðáêïýåé óôéò õðïäåßîåéò ôïõ éáôñïý ôïõ. ¼÷é
ìüíï óôï ðïéá èåñáðåßá èá áêïëïõèÞóåé, áëëÜ êáé óå ðïéï êÝíôñï õãåßáò èá áðåõèõíèåß
Þ óå ðïéï ãåíéêü íïóïêïìåßï ôçò ðåñéöÝñåéáò èá êáôáëÞîåé ãéá íá åðéëýóåé ôá
ðïëý óïâáñÜ ðñïâëÞìáôá õãåßáò ôïõ üôáí õðÜñ÷ïõí. ÓÞìåñá, ôï ñüëï áõôü áíáëáìâÜíåé
ï ößëïò, ï ãåßôïíáò, ï íïóçëåõèåßò áóèåíÞò ùò áðïôÝëåóìá ôçò åìðåéñßáò ôïõ.
¸ôóé, ïé áóèåíåßò êáôåõèýíïíôáé, åðß óåéñÜ åôþí, áðü üëç ôçí EëëÜäá óå ïñéóìÝíá
íïóïêïìåßá ôïõ êÝíôñïõ êáé äçìéïõñãïýí ôï áäéá÷þñçôï, ôï ñÜíôæï, éäéáßôåñá óå
ïñéóìÝíïõò åõáßóèçôïõò ôïìåßò, üðùò ç Ðáèïëïãßá, ç Êáñäéïëïãßá ê.ëð.
Óå ïñéóìÝíåò ìÜëéóôá ðåñéðôþóåéò, áóèåíåßò ìå ôïí ôñüðï áõôü ïäçãÞèçêáí óå íïóçëåßá
áêüìç êáé óå ÷þñåò ôïõ åîùôåñéêïý, ïé ïðïßåò óáöþò åß÷áí ÷áìçëüôåñï åðßðåäï
õãåßáò áðü ôç ÷þñá ìáò. Oé áðáéôïýìåíïé ïéêïãåíåéáêïß éáôñïß ãéá üëç ôç ÷þñá
áíÝñ÷ïíôáé ðåñßðïõ óå 5.000, åíþ ï áñéèìüò ôùí ãåíéêþí éáôñþí ðïõ äéáèÝôïõìå
äåí ìðïñåß íá êáëýøåé ôïí õøçëü áõôü áñéèìü. H õðïëïãéóèåßóá äáðÜíç áðü ôï õðïõñãåßï
Yãåßáò êáôÜ ôçí ðåñßïäï Ô94-Õ96 ãéá ôçí áíÜðôõîç ôïõ èåóìïý, áíÞñ÷åôï óå 50-70
äéó. äñá÷ìÝò. BáóéêÞ ðñïôåñáéüôçôá ôçò ìåôáññýèìéóçò åíüò óõóôÞìáôïò õãåßáò
åßíáé ç äçìéïõñãßá ìéáò áðïôåëåóìáôéêÞò ÐñùôïâÜèìéáò Öñïíôßäáò Yãåßáò. H ðñáãìáôïðïßçóç
ôçò ðñïôåñáéüôçôáò áõôÞò èÝôåé íÝåò êáé äéåõñõìÝíåò áðáéôÞóåéò áðü ôïí ïéêïãåíåéáêü
éáôñü. Èá ðñÝðåé íá õðïãñáììéóèåß üôé ìåãÜëç óçìáóßá ãéá ôçí åðéôõ÷ßá ôçò ìåôáññýèìéóçò
óôïí ÷þñï ôçò õãåßáò Ý÷åé êáé ç êïéíÞ ãíþìç.
H êïéíÞ ãíþìç ðñÝðåé íá áðïôåëåß ìßá ìüíéìç êáé äõíáìéêÞ ðçãÞ ðëçñïöïñéþí, ìéáò
êáé áðü áõôÞ ìðïñïýí íá åîá÷èïýí óçìáíôéêÜ êáé ÷ñÞóéìá óõìðåñÜóìáôá. Óôá ðëáßóéá
Ýñåõíáò ðïõ ðñáãìáôïðïéÞèçêå ôï äéÜóôçìá Óåðôåìâñßïõ - Oêôùâñßïõ 2001 óå ôñåéò
ðüëåéò ôçò ÷þñáò ìáò (AèÞíá, Èåóóáëïíßêç, ÓÝññåò) êáé 2 ôçò ãåéôïíéêÞò Bïõëãáñßáò
(Óüöéá, Öéëéððïýðïëç), Ýãéíå ðñïóðÜèåéá íá åîá÷èïýí ÷ñÞóéìá óõìðåñÜóìáôá ãéá
ôçí ðïñåßá ôçò ìåôáññýèìéóçò óôï ÷þñï ôçò õãåßáò, êáèþò êáé ãéá ôéò åëëåßøåéò
ðïõ ôõ÷üí õðÜñ÷ïõí óôçí ðáñï÷Þ éáôñïöáñìáêåõôéêÞò ðåñßèáëøçò óôç ÷þñá ìáò. H
Ýñåõíá ðñáãìáôïðïéÞèçêå óôá ðëáßóéá ôçò äéäáêôïñéêÞò äéáôñéâÞò ôïõ ïìéëïýíôïò,
ìå èÝìá ÒH êïéíÞ ãíþìç êáé ç ìåôáññýèìéóç óôç Äçìüóéá õãåßáÓ.
Yëéêü
êáé ìÝèïäïé
Tá óôïé÷åßá óõãêåíôñþèçêáí ìå ôç ÷ñÞóç äïìçìÝíïõ åñùôçìáôïëïãßïõ ìå ðñïóùðéêÝò
óõíåíôåýîåéò (face to face) óôï ÷þñï ôùí åñùôçèÝíôùí, âÜóåé áíôéðñïóùðåõôéêïý
äåßãìáôïò 500 áôüìùí áðü ôï ãåíéêü ðëçèõóìü êáé ôùí äýï öýëëùí, çëéêßáò Üíù
ôùí 18 åôþí.
AðïôåëÝóìáôá
Xáñáêôçñéóôéêü åßíáé üôé ðñüêåéôáé ãéá Üôïìá ìÝóïõ ïéêïíïìéêïý åéóïäÞìáôïò,
ôï 85% ôùí ïðïßùí Ý÷åé ôåëåéþóåé ôï Ëýêåéï êáé ôï 40% Ý÷åé áðïöïéôÞóåé áðü Aíþôåñï
Tå÷íïëïãéêü Þ Eêðáéäåõôéêü ºäñõìá. Tï 53% ôùí åñùôçèÝíôùí åßíáé çëéêßáò ìåôáîý
31-60 åôþí êáé ç êáôÜóôáóç ôçò õãåßáò ôïõò êõìáßíåôáé áðü éêáíïðïéçôéêÞ Ýùò
ðïëý êáëÞ. Müíï ôï 8% ôïõ óõíüëïõ áíôéìåôùðßæåé êÜðïéï óïâáñü ðñüâëçìá õãåßáò.
Óýìöùíá ìå ôçí Ýñåõíá ìðïñïýìå íá äïýìå üôé áðü ôïõò 500 ¸ëëçíåò åñùôçèÝíôåò,
ïé 214, äçëáäÞ ôï 43% äåí ãíùñßæïõí áðïëýôùò ôßðïôå ãéá ôï ôé èÕ áëëÜîåé óôï
÷þñï ôçò õãåßáò ìåôÜ ôç ìåôáññýèìéóç. Müíï 4 åñùôçèÝíôåò åßíáé ðëÞñùò åíçìåñùìÝíïé.
 |
 |
Müíï Ýíá ðïóïóôü ßóï ìå 28% ôùí åñùôçèÝíôùí ðéóôåýåé üôé ç êáôÜóôáóç óôï ÷þñï ôçò õãåßáò ôçí ôåëåõôáßá 5åôßá Ý÷åé âåëôéùèåß, åíþ ôï 31% äçëþíåé üôé ôßðïôå äåí Ý÷åé ïõóéáóôéêÜ áëëÜîåé. Óçìáíôéêü åßíáé, üôé äýï óôïõò äÝêá (20%) áðÜíôçóáí üôé ç êáôÜóôáóç Ý÷åé ãßíåé áêüìç ÷åéñüôåñç.
 |
Aðü ôéò êõñéüôåñåò áéôßåò
ðïõ ïäÞãçóáí óôçí áíÜãêç ìåôáññýèìéóçò óôï ÷þñï ôçò õãåßáò óýìöùíá ìå ôïõò åñùôçèÝíôåò
åßíáé:
– H êáêÞ êáôÜóôáóç ôùí íïóïêïìåéáêþí ìïíÜäùí.
– H ÷áìçëÞ ðïéüôçôá éáôñïöáñìáêåõôéêÞò ðåñßèáëøçò.
– H áíåðáñêÞò ÷ñçìáôïäüôçóç ôçò õãåßáò.
– H Ýëëåéøç åðéëïãÞò éáôñïý.
– Oé ÷áìçëÝò áìïéâÝò ôùí íïóïêïìåéáêþí õðáëëÞëùí.
– H ìéêñÞ áíÜðôõîç ôçò éäéùôéêÞò ðåñßèáëøçò.
Aðü ôéò ðñþôåò áíáìåíüìåíåò èåôéêÝò áëëáãÝò ðïõ ðéóôåýïõí ïé åñùôçèÝíôåò üôé
èá åðÝëèïõí ìåôÜ ôç ìåôáññýèìéóç åßíáé:
– H âåëôßùóç ôçò ðåñßèáëøçò åêôüò ôïõ íïóïêïìåßïõ, ìå 24%.
– H âåëôßùóç ôçò ó÷Ýóçò ìåôáîý éáôñïý êáé áóèåíïýò, ìå 23%.
– H âåëôßùóç ôçò éáôñéêÞò ðåñßèáëøçò åíôüò ôïõ íïóïêïìåßïõ, ìå 17%.
– H áýîçóç ôùí äáðáíþí ãéá ôçí ðáñï÷Þ ôçò éáôñéêÞò âïÞèåéáò, ìå 14%.
– H âåëôßùóç ôçò ôá÷ýôçôáò ðáñï÷Þò ôçò éáôñéêÞò âïÞèåéáò, ìå 13%.
– Tåëåõôáßá, ùò áíáìåíüìåíç èåôéêÞ áëëáãÞ, åßíáé ç áýîçóç ôùí áìïéâþí ôïõ éáôñéêïý
ðñïóùðéêïý.
EíäéáöÝñïí ðáñïõóéÜæåé ç ãíþìç ôùí åñùôçèÝíôùí ãéá ôéò åðáããåëìáôéêÝò éêáíüôçôåò
êáé ôç óõãêñüôçóç ôùí åðéëåãüìåíùí áðü áõôïýò ïéêïãåíåéáêþí éáôñþí.
¼ðùò öáßíåôáé óôïí ðßíáêá 1, ç áîéïëüãçóç ôùí ïéêïãåíåéáêþí éáôñþí áðü ôïõò
åñùôçèÝíôåò êáé ôùí äýï ÷ùñþí åßíáé ó÷åäüí ðáñáðëÞóéá.
Ðåñßðïõ ôï 1/3 ôùí åñùôçèÝíôùí äßíïõí ìç éêáíïðïéçôéêü âáèìü ãéá ôçí óõãêñüôçóç
ôïõ ïéêïãåíåéáêïý éáôñïý. Aîéïóçìåßùôï ìéêñü ðïóïóôü ôùí åñùôçèÝíôùí (6% ôùí
EëëÞíùí êáé 9% ôùí BïõëãÜñùí) ðéóôåýïõí üôé ï åðéëåãüìåíïò áðü áõôïýò ïéêïãåíåéáêüò
éáôñüò äåí åßíáé óå èÝóç íá ðáñÝ÷åé ïëïêëçñùìÝíç éáôñéêÞ âïÞèåéá.
Aõôüò ï ðáñÜãïíôáò áðáéôåß éäéáßôåñç ðñïóï÷Þ, ìéáò êáé ìáò äßíåé óôïé÷åßá ãéá
ôç ìç éêáíïðïßçóç áðü ôéò ðñïóöåñüìåíåò áðü ôïõò ïéêïãåíåéáêïýò éáôñïýò éáôñéêÝò
õðçñåóßåò êáé ôéò ðëçñïöïñßåò üôé õðÜñ÷åé óïâáñü åíäå÷üìåíï áëëáãÞò ôïõ ïéêïãåíåéáêïý
éáôñïý.
Tá äåäïìÝíá áõôÜ äåß÷íïõí üôé óôá ìÜôéá ôùí åñùôçèÝíôùí áóèåíþí, ï åðéëåãüìåíïò
ðñïóùðéêüò (ïéêïãåíåéáêüò) éáôñüò áêüìç äåí Ý÷åé êáôáöÝñåé íá ãßíåé ìå ôçí ðëÞñç
Ýííïéá ðñïóùðéêüò éáôñüò êáé ðéï óõãêåêñéìÝíá, áõôü ôï äéáðéóôþíïõìå áðü ôéò
áðáíôÞóåéò ôùí 500 BïõëãÜñùí ðïëéôþí.
H áîéïëüãçóç êáé ç áíáëïãßá áóèåíÞ áíÜ ïéêïãåíåéáêü éáôñü åßíáé åîÜñôçóç áðü
ôï ðüóï áõôüò ãíùñßæåé ôçí êáôÜóôáóç õãåßáò ôùí áóèåíþí ôïõ, êáèþò êáé ôéò óõíèÞêåò
äéáâßùóÞò ôïõ.
Óýìöùíá ìå ôá óôïé÷åßá ôïõ ðßíáêá 2 ðïëý ìåãÜëï ðïóïóôü ôùí åñùôçèÝíôùí ðéóôåýïõí
üôé ï åðéëåãüìåíïò áðü áõôïýò ðñïóùðéêüò éáôñüò äåí ãíùñßæåé êáèüëïõ ôçí êáôÜóôáóç
ôçò õãåßáò ôïõò.
ÃéÕ áõôü ïé åñùôçèÝíôåò Bïýëãáñïé ðïëßôåò äßíïõí óçìáíôéêü âáèìü áîéïëüãçóçò
óÕ áõôüí ôïí ðáñÜãïíôá. O ïéêïãåíåéáêüò - ðñïóùðéêüò éáôñüò åëÜ÷éóôá ãíùñßæåé
Þ äåí ãíùñßæåé êáèüëïõ ôçí êáôÜóôáóç õãåßáò ôïõ áóèåíÞ ôïõ óå ðïóïóôü 37,6%
ãéá ôïõò ¸ëëçíåò êáé 65,6% ãéá ôïõò Bïýëãáñïõò.
Eðßëïãïò
Eßíáé óßãïõñï üôé ç õëïðïßçóç ôïõ ðñïãñÜììáôïò ìåôáññýèìéóçò, óÕ Ýíáí ìÜëéóôá
éäéáßôåñï ôïìÝá üðùò áõôüò ôçò ÐñùôïâÜèìéáò Öñïíôßäáò Yãåßáò, åîáñôÜôáé ü÷é
ìüíï áðü ôç âïýëçóç ôçò Ðïëéôåßáò êáé áðü ôá ÷ñçìáôïäïôéêÜ êïíäýëéá ðïõ êáôÜ
êáéñïýò äéáôßèåíôáé, áëëÜ êáé áðü ôçí åíåñãÞ óõììåôï÷Þ ôùí ðïëéôþí-÷ñçóôþí.
O ïéêïãåíåéáêüò éáôñüò, ï ïðïßïò èá ëåéôïõñãÞóåé óôá ðñüôõðá ôùí óçìåñéíþí ïéêïãåíåéáêþí
éáôñþí ïñéóìÝíùí ôáìåßùí êáé áóöáëéóôéêþí ïñãáíéóìþí, èá áðïôåëÝóåé ôçí êåñêüðïñôá
ôçò áíáôñïðÞò ôïý ìÝ÷ñé óÞìåñá óõóôÞìáôïò õãåßáò.
* O K.Ó. Ðáó÷áëßäçò åßíáé
õðïøÞöéïò äéäÜêôïñáò óôç Äéïßêçóç Nïóïêïìåéáêþí MïíÜäùí óôçí Ýäñá KïéíùíéêÞò
IáôñéêÞò êáé Management ôïõ Iáôñéêïý Ðáí/ìßïõ ôçò Óüöéáò óôç Bïõëãáñßá.
