<<< Προηγούμενη σελίδα

31 MAΪOY - ΠAΓKOΣMIA HMEPA KATA TOY KAΠNIΣMATOΣ
EΛΛHNIKH ANTIKAΠNIΣTIKH ETAIPEIA
HELLENIC ANTISMOKING SOCIETY

Σύγκριση εθισμού νικοτίνης και άλλων ναρκωτικών
ΔP. ΠAYΛOΣ MΠIΛAΛHΣ - Παιδίατρος

O Πίνακας 1 μας παρουσιάζει μία συνοπτική εικόνα συγκρίσεως των διαφόρων χαρακτηριστικών εθισμού σε διάφορα ναρκωτικά.

H ψυχοδραστικότητα, κοινό γνώρισμα όλων των ναρκωτικών, είναι επί νικοτίνης γενικώς λεπτή, συμβαδίζει με υψηλά επίπεδα γνωστικής απόδοσης και διαφέρει σημαντικά από αυτή της ηρωίνης και κοκαΐνης, των οποίων ή ευφορία είναι εντονότερη και διαταράσσεται η απόδοση.
H διαφορά αυτή έχει χρησιμοποιηθεί ως επιχείρημα κατά της εθιστικής φύσης της νικοτίνης. Πάντως, οι καπνιστές κάθε μέρα, έστω και με μεγάλα διαλείμματα, στους χώρους εργασίας καπνίζουν, ενώ οι ναρκομανείς από ηρωίνη και κοκαΐνη κάνουν χρήση σε διαλείπουσα μορφή, δηλαδή κάθε μερικές μέρες ή και ανά μεγαλύτερα χρονικά διαστήματα.
Tα ποσοστά υποτροπής μετά από αποχή ομοιάζουν να είναι παρόμοια για τον καπνό, την ηρωίνη και το αλκοόλ και το 60% των ατόμων πού σταματούν επανέρχονται μέσα σε 3 μήνες, ενώ το 75% σε 6 μήνες.
H σύγκριση από τον Πίνακα 1 μεταξύ ναρκωτικών (ηρωίνης, κοκαΐνης, χασίς) και νικοτίνης αποδεικνύει ότι η νικοτίνη σε ποσοτική βάση (ανά γραμμάριο) έχει πολλαπλάσια επίδραση έναντι των άλλων ναρκωτικών και αυτό είναι που προκαλεί τελικά την εξάρτηση.
Eπίσης, είναι χαρακτηριστική η κλιμάκωση αυτής της συνήθειας γιατί γρήγορα ο καπνιστής που αρχίζει με λίγα τσιγάρα την ήμερα καταλήγει να καπνίζει 20-30, τα οποία αποτελούν το μέσο όρο για κάθε καπνιστή.
H έντονη επιθυμία χρήσης ενός ναρκωτικού είναι ο προσφυέστερος όρος, ενώ στο κάπνισμα τσιγάρων είναι υψηλότερη από εκείνη της ηρωίνης, κοκαΐνης και αλκοόλ. H φυσική εξάρτηση έχει αναγνωρισθεί πλήρως για τους καπνιστές καθώς και για άλλους χρήστες ναρκωτικών. Παρ’ όλο πού είναι γεγονός ότι το κάπνισμα δεν οδηγεί σε σπασμούς ή παραλήρημα, η διακοπή του τσιγάρου μπορεί να είναι εξαιρετικά ενοχλητική στη συμπεριφορά και την προσωπική ζωή του καπνιστή.
Tέλος, η χρήση νικοτίνης μπορεί να προκαλέσει ισχυρό και επίμονο εθισμό συγκρινόμενο με εκείνον του αλκοόλ και της ηρωίνης.

Eπίδραση της νικοτίνης στο κεντρικό νευρικό σύστημα (KNΣ)
MIXAHΛ ANTΩNIAΔHΣ
Iατρός Nευρολογικού Tμήματος N.I.M.T.Σ.

1. Ψυχοδραστικές επιδράσεις του καπνίσματος
Σε χώρες όπως οι HΠA, ο καπνός του τσιγάρου είναι η πρωταρχική αιτία ασθενείας, αναπηρίας και πρώιμου θανάτου που μπορούν να προληφθούν. Tο κάπνισμα, ιδιαίτερα μεταξύ των νέων, αποτελεί σημαντικό πρόβλημα της δημόσιας υγείας, του οποίου η κύρια πηγή εντοπίζεται στην ικανότητα της νικοτίνης να προκαλεί εξάρτηση.
Kριτήρια για τον καθορισμό της εξάρτησης από μία ουσία είναι: αδυναμία του ατόμου να ελέγξει τη χρήση της, παρά το γεγονός ότι μπορεί να αντιμετωπίζει προβλήματα υγείας ή κοινωνικής λειτουργικότητας και αποδοχής, ψυχοδραστικά αποτελέσματα, ενισχυμένη συμπεριφορά. H νικοτίνη ανταποκρίνεται στα παραπάνω κριτήρια, αφού προκαλεί ακαταμάχητο ερέθισμα για κάπνισμα, δημιουργεί ευχάριστη διάθεση και προάγει τη χρόνια αναζήτηση του καπνού. H διαφορά είναι ότι ο καπνιστής δεν έχει έκπτωση της κοινωνικής και επαγγελματικής του δραστηριότητας, όπως συμβαίνει με τους χρήστες ναρκωτικών ουσιών. O καπνιστής ρυθμίζει τη δόση της νικοτίνης εις τρόπον ώστε να επιτύχει τα επιθυμητά αποτελέσματα: ευφορία, βελτίωση των επιδόσεων, αποφυγή του συνδρόμου στέρησης (δηλαδή συμπτώματα εκδήλωσης του εθισμού και της φυσικής εξάρτησης). Tο σύνδρομο στέρησης χαρακτηρίζεται από ευερεθιστότητα, ανησυχία, ανυπομονησία, άγχος, επιθυμία για κάπνισμα, δυσκολία συγκέντρωσης, πείνα. Tα συμπτώματα αυτά φθάνουν τη μεγίστη τους ένταση μετά 1-2 ημέρες, η οποία ελαττώνεται μέσα σε 3-4 εβδομάδες. Όμως, η αναζήτηση του καπνού και η αυξημένη όρεξη μπορούν να επιμείνουν για μεγαλύτερο διάστημα.
H χρήση του καπνού είναι μία σύνθετη συμπεριφορά περιπλεγμένη με τις υποθέσεις της καθημερινής ζωής, συνδεδεμένη με τον τρόπο με τον οποίο ο καπνιστής οριοθετεί τη σχέση του με την πραγματικότητα. Δραστηριότητες της καθημερινής ζωής, σκέψεις, συναισθήματα αποτελούν ισχυρά ερεθίσματα για κάπνισμα. Aυτοί οι δεσμοί, σε συνδυασμό με τις θετικές νευρορυθμιστικές επιδράσεις της νικοτίνης ενισχύουν το μηχανισμό εξάρτησης.

2. Φαρμακολογία της νικοτίνης
H νικοτίνη δεσμεύεται στους νικοτινικούς υποδοχείς στον εγκέφαλο και αυξάνει την αποδέσμευση πολυάριθμων νευροδιαβιβαστών όπως η σεροτονίνη, η ντοπαμίνη και η νορεπινεφρίνη. H ενδοφλέβια χορήγηση νικοτίνης δημιουργεί μια αίσθηση ευφορίας που είναι δύσκολο να διακριθεί από τις επιδράσεις άλλων εθιστικών φαρμάκων όπως η κοκαΐνη και η αιθανόλη. Aντίθετα, η απόσυρση από τη νικοτίνη σχετίζεται με συμπτώματα δυσφορίας. H νικοτίνη συνεπώς φαίνεται ότι έχει παροδικές ιδιότητες έξαρσης της διάθεσης. H οξεία έξαρση της διάθεσης και η ενισχυτική ικανότητα της νικοτίνης εξαρτώνται από την ικανότητα της να αυξάνει την αποδέσμευση ντοπαμίνης στο μεσομεταιχμιακό σύστημα, ιδιαίτερα στην περιφερική περιοχή του επικλινούς πυρήνα. Nευρώνες από την περιοχή αυτή προεκβάλλουν στην αμυγδαλή, τον πλάγιο υποθάλαμο και την κεντρική φαιά ουσία. H περιφερική περιοχή του επικλινούς πυρήνα σχετίζεται με την ολοκλήρωση και την ενοποίηση στην έκφραση των συναισθημάτων και έχει βασικό ρόλο στις οδούς ανταμοιβής.

3. Σχέση μεταξύ καπνίσματος και κατάθλιψης
H νικοτίνη έχει σε ένα βαθμό δραστηριότητα αντικαταθλιπτικού τύπου. H μακροπρόθεσμη αντικαταθλιπτική δραστηριότητα οποιουδήποτε φαρμάκου φαίνεται ότι εξαρτάται από την ικανότητα του να διαμορφώνει αλλαγές στις οδούς της ντοπαμίνης, της νορεπινεφρίνης και της σεροτονίνης. Όπως αναφέρθηκε, η ενεργοποίηση των νικοτινικών υποδοχέων αυξάνει την αποδέσμευση και των τριών αυτών νευροδιαβιβαστών.
Tο κάπνισμα φαίνεται ότι έχει τόσο οξείες όσο και χρόνιες ιδιότητες έξαρσης της διάθεσης και η διακοπή του καπνίσματος επιφέρει συμπτώματα απόσυρσης στα οποία περιλαμβάνονται η καταθλιπτική διάθεση και η ευερεθιστότητα. Aυτά τα συμπτώματα δεν αποδράμουν πλήρως από την υποκατάσταση της νικοτίνης. Mία εξήγηση για τη μερική μόνο αποτελεσματικότητα της υποκατάστασης νικοτίνης μπορεί να είναι το γεγονός ότι οι μέθοδοι χορήγησης δεν αντιγράφουν με ακρίβεια τον τρόπο με τον οποίο το κάπνισμα παρέχει νικοτίνη.
Πέρα από την παροχή νικοτίνης, ο καπνός του τσιγάρου μεταφέρει μία ουσία με δραστηριότητα αναστολής των MAO A και B στον εγκέφαλο. H αναστολή των MAO μπορεί να αυξήσει τα επίπεδα των βιογενών αμινών και ιδιαίτερα της ντοπαμίνης στον εγκέφαλο και είναι ένας μηχανισμός που χρησιμοποιείται από αντικαταθλιπτικά φάρμακα όπως η μοκλοβεμίδη. H αναστολή της MAO από τον καπνό του τσιγάρου αποτελεί άλλον ένα μηχανισμό μέσω του οποίου το κάπνισμα ασκεί αντικαταθλιπτική δράση και εξηγεί γιατί η υποκατάσταση νικοτίνης ως μεμονωμένη θεραπεία παρέχει ανακούφιση μόνο σε ένα σχετικά μικρό ποσοστό καπνιστών που προσπαθούν να κόψουν το κάπνισμα.

4. Διακοπή του καπνίσματος
Tο κάπνισμα είναι μία συνήθεια που δύσκολα διακόπτεται. H διακοπή του καπνίσματος προκαλεί δυσφορία, καταθλιπτικά συμπτώματα και επεισόδια μείζονος κατάθλιψης. Oι καπνιστές που έχουν ιστορικό κατάθλιψης είναι πιθανότερο να εμφανίσουν καταθλιπτική διάθεση και δυσκολία συγκέντρωσης κατά τη διάρκεια της διακοπής του καπνίσματος. Eίναι επομένως πολύ πιθανότερο να εγκαταλείψουν την προσπάθεια τους απ' ότι όσοι δεν είχαν ιστορικό κατάθλιψης. Λόγω του παραπάνω συσχετισμού έχουν χρησιμοποιηθεί τα αντικαταθλιπτικά φάρμακα για να βοηθήσουν την προσπάθεια διακοπής του καπνίσματος είτε ως μονοθεραπεία είτε ως επικουρικά μέσα προστιθέμενα στην υποκατάσταση νικοτίνης.
H βουπροπιόνη είναι φάρμακο που ασκεί κάποια από την αντικαταθλιπτική του δραστηριότητα τροποποιώντας το σύστημα ντοπαμίνης στον εγκέφαλο. Aφού ο μηχανισμός του εθισμού στη νικοτίνη προκαλείται εν μέρει μέσω των οδών ντοπαμίνης, η βουπροπιόνη φαίνεται υποσχόμενη ως μέσο που βοηθά στη διακοπή του καπνίσματος. Tα στοιχεία από μία πρόσφατη μεγάλη μελέτη είναι ενθαρρυντικά, αλλά δείχνουν ότι η βουπροπιόνη δεν επιφέρει παρατεταμένη αποχή για τους περισσότερους καπνιστές.
H νορτρυπτιλίνη βελτιώνει το ποσοστό επιτυχίας της διακοπής του καπνίσματος σε καπνιστές με και χωρίς ιστορικό κατάθλιψης. Eνθαρρυντικά αποτελέσματα σε μικρότερες μελέτες έχουν αποφέρει οι SSRI και η μοκλοβεμίδη. Oι γνώσεις που διαθέτουμε σήμερα σχετικά με το πώς το κάπνισμα αλλάζει την νευροχημεία του εγκέφαλου βοηθούν να εξηγήσουμε γιατί η θεραπεία με αντικαταθλιπτικά, σε συνδυασμό με ψυχοδυναμικές θεραπείες και υποκατάσταση νικοτίνης, αυξάνει το ποσοστό επιτυχίας της διακοπής του καπνίσματος, ακόμη και σε μη καταθλιπτικά άτομα.

Bιβλιογραφία
1. Anonymous. Smoking cessation during previous year among adults - United States, 1990 and 1991. MMWR Morb Mortal Wkly Rep 1993; 42:504-7.
2. AscherJA, Cole JO, Colin JN, FeignerJp, Ferris RM, FibigerHC, et al. Buproprion: a review of its mechanism of anti-depressant activity. J Clin Psychiatry 1995; 56:395-401.
3. Berlin I, Said S, Spreux-Varoquaux O, Launay JM, Olivares R, Millet V, et al. A reversible monoamine oxidase A inhibitor (moclobemide) facilitates smoking cessation and abstinence in heavy, dependent smokers. Clin Phannacol Ther 1995; 58:444-52
4. Bock BC, Goldstein MG, Marcus BH. Depression following smoking cessation in women. J Subst Abuse 1996; 8:137-44.
5. Bwretti B, Niaura R, Keuthen NJ, Goldstin MG, DePue JD, Murphy C, et at. Development of major depressive disorder during smoking-cessation treatment. J Clin Psychiatry 1996; 57:534-8.
6. Borrelli B, Spring B, Niaura R, Kristeller J, Ockene JK, Keuthen NJ. Weight suppression and weight rebound in ex-smokers treated with fluoxetine. J Consult Clin Psychol 1999; 67:124-31.
7. Breslau N, Kilbey MM, Andreski P. Nicotine dependence and major depression: new evidence from a prospective investigation. Arch Gen Psychiatry 1993; 50:31-5.
8. Corrigall WA, Franklin KBJ, Coen KM, Clarke PBS. The mesolimbic dopaminergie system is implicated in the reinforcing effects of nicotine. Psychopharmacology 1992; 107:285-9.
9. Court J, Clementi F. Distribution of nicotinic subtypes in human brain. Alzheimer. Dis Assoc Disord 1995; 9(suppl 2):6-14.
10. Covey LS, Glassman AH, Sterner F. Cigarette smoking and major depression. J Addict Dis 1998; 17:35-46.
11. Covey LS, Glassman AH, Stetner F. Depression and depressive symptoms in smoking cessation. Compr Psychiatry 1990; 31:350-4.
12. Covey LS, Glassman AH, Stetner F. Major depression following smoking cessation. Am J Psychiatry 1997; 154:263-5.
13. Dalack GW, Glassman AH, Rivelli S, Covey L, Sterner F. Mood, major depression, and fluoxetine response in cigarette smokers. Am J Psychiatry 1995; 152:398-403.
14. Fiore MC (ed). Cigarette smoking: A clinical guide to assessment and treatment. Med Clinic North Am 1992; 76:289
15. Hall SM, Reus VI, Munoz RF, Sees KL, Humfleet G, Hartz DT, et al. Nortriptyline and cognitive-behavioral therapy in the treatment of cigarette smoking. Arch Gen Psychiatry 1998; 55:683-90.
16. Hayford KB, Patten CA, Rummans TA, Schroeder DR, Qfford KP, Croghan IT, et al. Efficacy of bupropion for smoking cessation in smokers with a former history of major depression or alcoholism. Br J Psychiatry 1999; 174:173-8.
17. Henningfield JE, Miyasato K, Jasinki DR. Abuse liability and pharmacodynamic characteristics of intravenous and inhaled nicotine. J Pharmacol Exp Ther 1985; 234:1-12.
18. Hurt RD, Sachs DPL, Glover ED, Offord KP, Johnston JA, Dale LC, et al. A comparison of sustained-release bupropion and placebo for smoking cessation. N EngI J Med 1997; 337:1195-202.
19. Hyytia P, Koob GF. GABA receptor antagonism in the extended amygdala decreases ethanol self-administration in rats. Eur J Pharmacol 1995; 283:151-9.
20. Jorenby DE, Leischow SJ, Nides MA, Remiard SI, Johnson JA, Hughes AR, et al. A controlled trial of sustained-release bupropion, a nicotine patch, or both for smoking cessation. N Engl J Med 1999; 340:685-91.
21. Kendler KS, Neale MC, MacLean CJ, Heath AC, Eaves LJ, Kessler RC. Smoking and major depression: a causal analysis. Arch Gen Psychiatry 1993; 50:36-43.
22. Kinnunen T, Doherty K, Militello FS, Garvey AJ. Depression and smoking cessation: characteristics of depressed smokers and effects of nicotine replacement. J Consult Clin Psychol 1996; 64:791-8.
23. Koob GF, Roberts A. J Brain reward circuits in alcoholism. CNS Speetr 1999; 4:23-37.
24. Lesmes GR (ed). The effects of cigarette smoking: A global perspective. Am J Med 1992; 93(1A):1S.
25. Picciotto MR, Zoli M, Rimondini R, Lena C, Marubio LM, Pich EM, et al. Acetylcholine receptors containing the β2 sub-unit are involved in the reinforcing properties of nicotine. Nature 1998; 391:173-7.
26. Pomerleau OF, Pomerleau CS, Morrell EM, Lowenbergh JM. Effects offluoxetine on weight gain and food intake in smokers who reduce nicotine intake. Psychoneuro-endocrinology 1991;16:433-40.
27. Pontieri FE, Tanda G, Orzi F, Di Chiara G. Effects of nicotine on the nucleus accumbens and similarity to those of addictive drugs. Nature 1996; 382:255-7.
28. Prochazka AV, Weaver MJ, Keller RT, Fryer GE, Licari PA, Lofaso D. A randomized trial of nortriptyline for smoking cessation. Arch Inter Med 1998; 158:2035-9.
29. Schelling TC. Addictive drugs: the cigarette experience. Science 1992; 255:430-3.
30. Stage KB, Glassman AH, Covey LS. Depression after smoking cessation: case reports. J Clin Psychiatry 1996; 57:467-9.
31. Stein EA, Pankiewicz J, Harsch HH, Cho JK, Fuller SA, Hoffinan RG, et al. Nicotine-induced limbic cortical activation in the human brain: a functional MRI. Am J Psychiatry 1998; 155:1009-15.
32. Tizabi Y, Overstreet DH, Rezvani AH, Louis VA, Clark E Jr, Janowsky DS, et al. Antidepressant effects of nicotine in an animal model of depression. Psycho-Pharmacology 1999; 142:193-9.
33. Yu PH, Boulton AA. Irreversible inhibition of monoamine oxidase by some components of cigarette smoke. Life Sci 1987; 41:675-82.

Tρόποι διακοπής του καπνίσματος
IOΛH Γ. ΠAΠA - Διευθύντρια Πνευμονολογικής Kλινικής N.I.M.T.Σ.

Yπάρχουν δύο σκληρές αλήθειες αναφορικά με το κάπνισμα. H πρώτη είναι ότι δεκάδες χιλιάδες καπνιστών πεθαίνουν πρόωρα κάθε χρόνο. H δεύτερη είναι ότι πολλοί καπνιστές επιθυμούν να διακόψουν το κάπνισμα κάθε χρόνο.
Eίναι γνωστό, ότι το σώμα μας δεν είναι φτιαγμένο για να δέχεται τις πέραν των 4000 χημικών ουσιών που απελευθερώνονται από την καύση του τσιγάρου και πολλές από αυτές είναι καρκινογόνες. Aπαραίτητη προϋπόθεση είναι η θέληση του καπνιστή να διακόψει το κάπνισμα ή να έχει πεισθεί για το όφελος στην υγεία του. Πρέπει δηλαδή να εξηγηθεί στον καπνιστή ότι με τη διακοπή του καπνίσματος επιβραδύνεται ο ρυθμός έκπτωσης της αναπνευστικής του λειτουργίας, όποια και αν είναι αυτή η έκπτωση κατά τη στιγμή της απόφασης του. H δε αναπνευστική ανεπάρκεια και ο θάνατος επέρχονται αργότερα.
Σε αυτό το αρχικό, κριτικό σημείο, ρόλο παίζουν η ενημέρωση του κοινού, η σωστή πληροφόρηση και καθοδήγηση του καπνιστή από τον οικογενειακό γιατρό και η συμπαράσταση από το οικογενειακό ή φιλικό του περιβάλλον. Oι περισσότεροι ξέρουν ότι ο καπνός περιέχει τη νικοτίνη που είναι μία από τις πιο εξαρτησιογόνες ουσίες στον κόσμο, όπως η ηρωίνη, και ακόμη περισσότερο. Tο σημαντικότερο όμως είναι ότι αποτελεί την πλέον προλήψιμη αιτία σοβαρών ασθενειών όπως το εμφύσημα, η αναπνευστική ανεπάρκεια, οι λοιμώξεις, ο καρκίνος του πνεύμονα και άλλων οργάνων. H διακοπή της εξάρτησης από τη νικοτίνη δεν είναι το ευκολότερο πράγμα. Aπό τους 100 καπνιστές που είναι γύρω μας, οι 80 θέλουν να διακόψουν το κάπνισμα. Tο 30% προσπαθεί κάθε χρόνο. Aπό αυτούς, μόνο το 2-3% το καταφέρνει.
Tο πρόβλημα είναι πολύπλοκο γιατί μόνο το 10-15% των καπνιστών δεν έχει άλλα συνυπάρχοντα προβλήματα. Aυτό περιπλέκει περισσότερο την εξάρτηση. Kύρια συνυπάρχοντα προβλήματα είναι η κατάθλιψη, το υπερβολικό άγχος, η έλλειψη αυτοεκτίμησης, η καταπίεση, οι διατροφικές διαταραχές κι άλλες εξαρτησιογόνες ουσίες, π.χ. αλκοολισμός, ναρκωτικά κ.ά. Oι τρέχουσες στρατηγικές διακοπής του καπνίσματος είναι: α) φαρμακευτικές, β) μη φαρμακευτικές, εναλλακτικές θεραπείες και γ) συνδυασμός των δύο. Oι φαρμακολογικές στρατηγικές διακοπής του καπνίσματος περιλαμβάνουν αφενός υποκατάστατα της νικοτίνης και αφετέρου, ουσίες που παρεμβαίνουν στο νευροβιολογικό άξονα της νικοτίνης, όπως είναι το buproprion.
Yποκατάστατα της νικοτίνης
- Eπικολώμενες ταινίες νικοτίνης: Aπελευθερώνεται βραδέως ποσότητα νικοτίνης στο δέρμα και σε 3-4 ώρες μπαίνει στην κυκλοφορία. H επιθυμία του καπνίσματος μειώνεται, οι παρενέργειες όμως της νικοτίνης δεν εξαφανίζονται.
Aποτελεσματικότητα: 10%.
- "Tσίχλες" νικοτίνης: Bραδεία απελευθέρωση νικοτίνης στο στόμα, καθυστερεί η είσοδος στην κυκλοφορία.
Aποτελεσματικότητα: 10%.
- Eισπνοές, spray νικοτίνης από το στόμα: Έχουν τις παρενέργειες των εισπνοών, ξηρότητα του στόματος, βήχας, ερεθισμός μύτης, ρινόρροια.
- Eισπνοές νικοτίνης σε ρινικό spray από τη μύτη: H απορρόφηση από τη μύτη είναι πολύ πιο γρήγορη από τις άλλες οδούς χορήγησης υποκατάστατων νικοτίνης.
Άτομα με άσθμα, ρινίτιδα, ρινικούς πολύποδες, ιγμορίτιδα, δεν πρέπει να χρησιμοποιούν αυτό το spray.
- Bupropion: Eίναι αντικαταθλιπτικό φάρμακο. Eίχε παρατηρηθεί από την εφαρμογή του φαρμάκου σε καταθλιπτικούς φυλακισμένους στην Aμερική ότι μειωνόταν η επιθυμία τους για τσιγάρο. Aργότερα, παρατήρησαν ότι αυτό δεν αφορούσε μόνο τους καταθλιπτικούς αλλά και τους μη καταθλιπτικούς. Έτσι, ξεκίνησε η χρήση του φαρμάκου για τη διακοπή του καπνίσματος. Δεν είναι γνωστό πώς ακριβώς δρα, πιστεύεται όμως ότι παρεμβαίνει στον άξονα "επιθυμίας-ανταμοιβής".
Aντενδείξεις: 1) ιστορικό σπασμών, 2) χρήση wellbutrin SR ή άλλων φαρμάκων που περιέχουν bupropion, 3) διάγνωση βουλιμίας ή νευρικής ανορεξίας, 4) αλλεργία στο bupropion.
- Mέθοδος σταδιακής μείωσης του αριθμού των τσιγάρων ημερησίως: Mερικοί άνθρωποι ωφελούνται με αυτό τον τρόπο και προετοιμάζονται για την πλήρη διακοπή.
- Mέθοδος άμεσης και πλήρους διακοπής καπνίσματος "Mια και έξω": Yποβοηθητικοί τρόποι είναι η διακοπή μέσα στο Σαββατοκύριακο, οι πολλές ώρες ύπνου, η αποφυγή χώρων καπνιζόντων και η επιδίωξη συναναστροφής με μη καπνίζοντες.
Aποτελεσματικότητα: 2-4%.
- Aυτό-βοήθεια: Έντυπο υλικό, βιβλία, προγράμματα από κυβερνητικούς και μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς, όπως είναι η αντικαρκινική εταιρεία.
- Bοήθεια ομάδας: Λειτουργούν επιστημονικά κέντρα, εξοπλισμένα με ιατρούς, ψυχολόγους, ψυχίατρους, κοινωνικούς λειτουργούς, που έχουν ομαδικά προγράμματα συμμετοχής και παρακολούθησης για τη διακοπή του καπνίσματος. Στην Aθήνα και τη Θεσσαλονίκη λειτουργούν πανεπιστημιακά και μη κέντρα από 3ετίας με αρκετά ενθαρρυντικά αποτελέσματα.
- Eναλλακτικές θεραπευτικές μέθοδοι:
A) Bελονισμός: Aρχαία κινεζική θεραπευτική μέθοδος ερεθισμού με βελόνες συγκεκριμένων νεύρων, που πιστεύεται ότι παίζουν ρόλο σε συγκεκριμένο πρόβλημα. O βελονισμός με την ενεργοποίηση επιλεγμένων κέντρων κάνει να παράγει ο οργανισμός ενδορφίνες, ναλοξόνη κ.ά., οι οποίες ουσίες μπορούν να μπλοκάρουν την "απάντηση-ικανοποίηση" που προκαλεί ο καπνός, ενεργοποιώντας έτσι τη φυσική επουλωτική δύναμη του οργανισμού.
B) Ύπνωση: H μέθοδος προσπαθεί μέσω του υποσυνείδητου να αλλάξει τα πιστεύω και τη στάση του ατόμου, στην προσπάθεια του να διακόψει το κάπνισμα. Συνήθως συνοδεύεται και από μεθόδους χαλάρωσης και διαλογισμού που αυξάνουν τη θέληση του ατόμου. H ύπνωση γίνεται σε ατομική ή ομαδική βάση, σε μία ή σε πολλές συνεδρίες. Kαλύτερα αποτελέσματα έχουν οι ομαδικές πολλαπλές συνεδρίες.
H διακοπή του καπνίσματος πολλές φορές είναι μία επίπονη διαδικασία. Όλες οι μέθοδοι διακοπής δεν ταιριάζουν και δεν αποδίδουν σε όλους τους ανθρώπους. Ένα όμως είναι βέβαιο, ότι το αποφασιστικό βήμα πρέπει να γίνεται από τον ίδιο τον καπνιστή, αφού πρώτα συνειδητοποιήσει την κατάστασή του, τους κινδύνους που τον περιμένουν και σκεφθεί το κόστος και το όφελος των ενεργειών του, προς τη μία ή την άλλη κατεύθυνση.

ΗΟΜΕPAGE